REKABET ÜSTÜNLÜGÜ SAGLAMADA ENDÜSTRİ TEMELLİ VE KAYNAK TEMELLİ BAKIS AÇISI: KAYSERİ’DE FAALİYET GÖSTEREN İMALAT SANAYİ İSLETMELERİ İÇİN BİR MODEL ÖNERİSİ


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Korhan KARACAOĞLU

Danışman: Özlem ÖZKANLI

Özet:

Stratejik yönetim alan yazınında rekabet üstünlügü konusunu ele alan iki ana akım bulunmaktadır. Bunlardan ilki, isletmelerin rekabetçi üstünlüklerinin kaynagının endüstriye özgü faktörlerde aranması gerektigini ileri süren ve yapı-davranıs-performans paradigmasının kuramsal temelleri üzerine stratejik yönetim bakıs açısına dayalı olarak M.E. Porter tarafından gelistirilen Endüstri Temelli Bakıs Açısıdır. İkincisi ise rekabetçi üstünlügün kaynagının isletmeye özgü stratejik kaynak ve kabiliyetlerde aranması gerektigini iddia eden Kaynak Temelli Bakıs Açısıdır. Bu arastırmada söz konusu iki bakıs açısına dayalı olarak gelistirilen bütünlesik bir model yardımıyla Kayseri'deki orta ve büyük ölçekli imalat sanayi isletmelerinin rekabet üstünlügü anlayıslarının etkilendigi temel faktörler ortaya konulmaya çalısılmıstır. Arastırma sonuçlarına göre önerilen kavramsal modelin söz konusu isletmelerin rekabet üstünlügü anlayıslarının yaklasık %61'ini açıkladıgı sonucuna ulasılmıstır. Elde edilen sonuçlara göre, isletmelerin rekabet üstünlügü anlayıslarını etkileyen endüstri temelli bakıs açısına iliskin baslıca faktörler; sektöre yeni girecek firmalar, sektördeki rekabetin yogunlugu ile ikame ürünlerden olusmaktadır. İsletmelerin performansları üzerinde etkili olan kaynak temelli bakıs açısına iliskin ögeler ise; marka, insan kaynakları, kurumsal itibar ve isletmelerin sahip oldugu maddi kaynaklardan olusmaktadır. Ayrıca arastırma modelinde yer alan ve isletmelerin performanslarını etkileyebilecegi düsünülen rekabet stratejilerinin ise isletmelerin rekabetçi anlayısları üzerinde herhangi bir etkisinin olmadıgı sonucuna ulasılmıstır. İsletmelerin performanslarının faaliyet gösterilen sektöre ve isletmelerin büyüklügüne göre de farklılık gösterdigi arastırma sonucunda ulasılan bir baska bulgudur.