Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: IBSA AHMED HASSEN
Danışman: SEYFETTİN ERŞAHİN
Özet:Tez altı kısma ayrılmıştır. Birinci kısım, İslamiyet'in Etiyopya bölgesi ve Afrika Boynuzu'ndaki genel tarih yazımına ilişkindir. Bu kısımda, genel İslamlaşma modeli de incelenmektedir. Bu kısım aynı zamanda merkezi Etiyopya'da hâkimiyet kurmak için rekabet eden Hristiyan Yayla Krallığı'nı ve Müslüman Sultanlığı'nı da işlemiştir. Bu kısımda, söz konusu savaşların arkasındaki gerçek sebepler ele alınmıştır. İkinci kısım Doğu Etiyopya'nın halklarının yerleşim modeli ve kültürü ile ilgilidir. Hararghe vilayeti Oromoların, Somalililerin ve Hararilerin vatanıdır, aynı zamanda vilayetin farklı bir kısmında Argobba azınlığı da mevcuttur. Bu bölümde kültürleri ve İslamiyet'e giriş dönemleri ayrıntısı ile tartışılmıştır. Bu kısımda, erken dönemde Oromolar ile Harariler arasındaki irtibat incelenmiştir. Üçüncü kısım, 1600 yılı ile 1875 yılı arasındaki dönemi kapsamaktadır. Bu dönem Oromoların Harari Müslümanları üzerindeki hâkimiyeti ile nitelenmiştir. İslamiyet aynı zamanda bir azınlık dini seviyesine indirgenmiştir. Bu kısım kademeli olarak Müslümanlaşmanın nasıl başladığını ve Oromolara kadar genişlediğini içermektedir. Bu kısım ticari ilişkilerin ve evliliklerin Müslümanlaşma sürecine nasıl katkıda bulunduğunu incelemiştir. Bu zamanda Müslümanların daha az gücü olduğu için, İslamlaşma sürecinde zorluklarla karşılaşılmıştır. Bölüm, aynı zamanda Harar'ın farklı liderlerinin Oromolar arasında İslamiyet'i nasıl barışçıl yollarla yaydıklarını ele almıştır. Dördüncü kısım, esas olarak 1875 yılı ile 1887 yılı arasındaki önemli değişiklikleri ele almıştır. Bu dönem, en son gelen üç yüz yıllık dönemden daha fazla Müslümanlaşmanın ilerleyişinin gerçekleştiği dönem olmuştur. Bu dönem, İslamiyet'in ve Wakafana inancının yan yana bulunduğu karmaşık bir dönem olmuştur. Bölüm, 1875 tarihli Mısırlıların işgali ve Shawalı Amharaların Çarçer platosunu işgali dâhil olmak üzere bu önemli değişikliğe katsıda bulunan unsurları ele almıştır. Tezin beşinci kısmı, 1887 yılı ile 1941 yılı arasındaki gelişmelerle ilgilidir. Bu dönem genel olarak İslamiyet için muzaffer bir dönemdir, fakat aynı zamanda da tarihlerinde ilk defa Doğu Etiyopya'nın Müslümanları Hristiyan yönetimi altına girmişlerdir. Bölüm, Doğu Etiyopya'nın Müslümanlarının karşılaştığı bütün tecridi ve sıkıntıları içermektedir. Bu kısım altında aynı zamanda farklı Hristiyan liderlerin Çarçer-Harar platosunu nasıl yönettikleri de dâhil edilmiştir. Altıncı kısım, 1941 yılından sonraki döneme aittir. Bu dönem, Hristiyan yöneticiler altında Müslümanların karşılaştıkları haksızlıklara karşı direnişleri ile nitelendirilir. Harar vilayeti ilk olarak Oromolar, Somalililer ve Hararilerin teşkilatlandırdığı ciddi bir direniş hareketine dâhil olmuştu; bu bölümde direniş teşkilatlanmasının başarısız oluşunun arkasındaki gerçek sebepleri araştırılmıştır. Bu bölüm, aynı zamanda Hararghe vilayetindeki eğitim ve diğer sosyal sistemleri tartışmıştır. This thesis is about the Re-Islamization of Harar region (XVIII-XX). The thesis divided in to six chapters. The first chapter addressed the general historiography of Islam in the Ethiopian region and the horn of Africa. In this chapter the general pattern of Islamization is also analyzed. This chapter also addressed the Christian highland kingdom and the Muslim sultanates' competing for dominance in central Ethiopia. More over, the chapter analyzed the real reasons behind those wars. The second chapter is about settlement pattern and culture of the people of Eastern Ethiopia. Hararghe province is the home of Oromo, Somali and Harari, there are also minority Argobba in different part of the province. The culture and period of their conversion to Islam discussed thoroughly. Under this chapter, an early contact between the Oromo and the Harari is analyzed. Chapter three covers the period between 1600 and 1875, this period characterized by dominance of the Oromo over that of the Harari Muslims. Islam was also demoted to minority religion. This chapter included how Islamization started gradually and expanded to the Oromo. This chapter analyzed how trade relation and marriage contributed to the Islamization process. Islamization faced great difficulty as the Muslim were less powerful at this point. The chapter addressed also how different leaders of Harar attempted to expand Islam to the Oromo in peaceful means. The fourth chapter mainly addresses the dramatic change between 1875 and 1887. It's the shortest period however the progress of Islamization was greater than the last three hundred years. It was a mixed up period, where Islam and Wakafata lived side by side. The chapter addresses the factors that contributed to this dramatic change including the Egyptian occupation of 1875 and the Shawan Amhara occupation of Çarçer highland. The fifth chapter of this thesis is the development between 1887 and 1941. This period is generally triumphant stage for Islam however; it was also the Muslim of eastern Ethiopia came under Christian rule for the first time in their history. The chapter included all the isolation and the suffering that the Muslim of eastern Ethiopia faced. How the different Christian leaders ruled the Çarçer-Harar plateau is also included under this chapter. The sixth chapters is post 1941 period, this period characterized by the resistance of the Muslim against the injustice they faced under the Christian leaders. The Harar province was under serious resistance movement first organized by the Oromo, Somali and Harari; the chapter investigated the real reason behind the failure of that organizations. The chapter also discuss about education and other social system in the Hararghe province.