Çocuklarla yapılan felsefe eğitiminde yaratıcı drama yönteminin kullanılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU GÜVEN

Danışman: AYŞE OKVURAN

Özet:

Çocuklar için felsefe (ÇİF), çocuklarda kendiliğinden bulunan felsefi meraka vurgu yaparak çocukları felsefi düşünceye davet eden etkinliğin bilindik ismidir. ÇİF eğitimi çocuklarla felsefe yapmak için felsefi potansiyele sahip bir hikaye, resim, şiir ya da farklı bir uyarandan yola çıkarak bir öğretmen ya da kolaylaştırıcı eşliğinde toplulukla yapılan sohbetlerle gerçekleştirilmektedir. Yaratıcı drama ise bir grubun yaşantılardan yola çıkarak herhangi bir durum, kavram ya da problemin rol oynama-doğaçlama gibi tekniklerle canlandırılmasıdır. Oyun, yaratıcı dramanın büyük bir parçasını oluşturmaktadır. Yaratıcı dramada hareket ve yaşantı öğeleri ön plandadır. Bu yüzden yaparak ve yaşayarak öğrenme olarak da tanımlanır. Estetik ve sanat anlayışı kazandırmak, eleştirellik, yaratıcılık, empatik düşünme gibi becerileri ve hayal gücünü geliştirmek yaratıcı dramanın temel amaçlarındandır. Amaçlar noktasında yaratıcı drama ve ÇİF eğitimi büyük ölçüde benzerlik göstermektedir. Bu araştırma yaratıcı drama yöntemiyle gerçekleştirilen felsefe etkinlikleriyle çocuklara felsefi bakış açısı kazandırmak amacıyla yürütülmüştür. Uygulamalar 9-11 yaşlarındaki 12 çocukla, 9 hafta, toplamda 15 saat olarak sürdürülmüştür. Araştırmada yaratıcı dramanın felsefe etkinlikleri süresince ortaya çıkan düşünme ve işbirliği içinde çalışma gibi beceriler üzerindeki etkileri ortaya koyulmuştur. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verilerine döküman analizi yoluyla ulaşılmıştır. Bu noktada çocukların felsefe günlükleri, gözlem notları, görüşme kayıtları ve yazılı etkinliklere başvurulmuştur. Veriler içerik analizi yoluyla taranmıştır. Araştırmada sorgulama, yaratıcılık, eleştirel düşünme, rolde felsefe, eğlenerek öğrenme gibi temalar ön plana çıkmıştır. Araştırma sonuçları; çocukların karşı görüş geliştirme, kavramsal ilişkilendirme, düşüncede esneklik, empati kurma gibi üst düzey düşünme becerilerini kullandıklarını göstermektedir. ÇIF eğitiminde yaratıcı drama yönteminin kullanılması sanat ve felsefenin bir arada deneyimini mümkün kılmıştır. Yaratıcı dramanın sanat formlarıyla olan doğal ilişkisinin felsefenin salt düşünsel niteliğiyle birleşmesiyle zengin bir deneyim ortaya çıkmıştır. Böylece, felsefe etkinliği düşünme ediminin yanı sıra duyular ve duygular aracılığıyla gerçekleşen bir deneyime dönüşmüştür. ÇİF eğitimde kullanılan yaratıcı drama yöntemi, sanatların düşüncede bütünselliği yakalamadaki rolünü vurgulamıştır. Oyun ve canlandırmalarda yaşanan duygusal deneyimler, çocukların problem ya da konunun derinliğini daha iyi anlamasını sağlamıştır. Yaratıcı drama sayesinde felsefe ve sanat gibi iki disiplinin, birlikte pratikte varoluşu doğal bir şekilde gerçekleşmiştir. Böylece, yaratıcı drama felsefeyi kavramsal alanın ötesinde, pratik alanda düşünmeye bir alternatif oluşturmuştur. Araştırma sonuçları yaratıcı drama yöntemiyle gerçekleşen felsefe etkinliklerinde çocukların felsefi problemleri tartışırken ileri düzey diyaloglar kurduklarını göstermiştir. Bulgular ÇIF'in eleştirel, yaratıcı, işbirliğine dayanan ve özenli düşünme becerilerini desteklediğine ilişkin yapılan çeşitli araştırma bulgularıyla benzerlik taşımaktadır. Bu araştırma ÇİF eğitiminin, sanatsal formlarla beslenen yaratıcı drama gibi bir disiplinle desteklenmesinin olumlu etkilerini ortaya koymuştur. Philosophy for children (P4C) is the well-known name of the event, which invites children to philosophical thought, with an emphasis on the instinctive philosophical curiosity in children. Setting out from a story (with a philosophical potential to philosophize with children), pictures, poetry or a different stimulus, P4C education is carried out through conversations with the community accompanied by a teacher or facilitator.However, creative drama is the revitalization of a situation, concept or problem by techniques, such as role-play and improvisation. The acting forms a big part of the creative drama. Movement and experience elements are in the foreground in creative drama. Therefore, it is defined as learning by doing and living. Bringing an understanding of aesthetics and art, developing skills and imagination such as criticality, creativity and empathetic thinking are among the main aims of creative drama. In terms of goals, creative drama and P4C education are largely similar. This research was carried out with the aim of bringing philosophical perspective to children through the philosophy activities carried out with creative drama method. The practices were maintained for 9 weeks with 12 children aged 9-11 years, 15 hours in total. In the research, the effects of creative drama on the skills, such as thinking and working in collaboration during the philosophy activities have been revealed. Qualitative research method was used in the research. The data of the research was obtained by document analysis. At this point, children's philosophy diaries, observation notes, interview records and written activities were taken as reference. Data were scanned through content analysis. Themes such as questioning, creativity, critical thinking, philosophy in role, and fun learning stood out in the research. Research results show that children use high level thinking skills, such as developing opposing views, conceptual association, flexibility in thought, and empathy. The use of creative drama method in P4C education has made it possible to experience art and philosophy together. A solid experience has emerged when the natural relationship of creative drama with the forms of art was combined with the purely intellectual nature of philosophy. Thus, philosophy activity has become an experience gained through sense and emotions as well as thinking. The creative drama method used in the P4C education has emphasized the role of arts in capturing the totality in thought. Emotional experiences in games and impersonations have led children to better understand the problem or depth of the subject. The coexistence of two disciplines in practice, -philosophy and art- has taken place in a natural way thanks to creative drama. Hence, creative drama has created an alternative to think philosophy in a practical area beyond the conceptual one. The results of the research showed that children have established advanced dialogues while discussing philosophical problems in philosophy activities with creative drama method. The findings are similar to various research findings that show P4C supports critical, creative, cooperative, and caring thinking skills. This research has demonstrated the positive effects of P4C education with the support of artistic forms like creative drama.