Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SEDA KUŞÇU
Danışman: Dilek Peçenek
Özet:Yabancı dil olarak öğretimi yüzyıllar öncesine dayanan Türkçe, Türkiye’de ve dünyanın çeşitli noktalarında sayısı günden güne artmakta olan bir öğrenci kitlesine öğretilmektedir. Bununla birlikte alanda henüz çözüme kavuşamamış bazı sorunlarla karşılaşılmaktadır; kurumsal bir birliğin sağlanamamış olması, gerekli öğretim yöntem ve gereçlerinin geliştirilememiş olması ve alan öğretmeninin gerekli lisans eğitimini alamaması gibi. Bu çalışma, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanına öğretmenlerin ve öğrencilerin penceresinden bakmayı amaçlamıştır. Bu doğrultuda öğretmenlerin sahip oldukları öğretmen bilişi, öğrencilerin dil öğrenimine ilişkin inanışları ve bu iki öğenin birbirleriyle olan ilişkilerinden yola çıkılmıştır.Böylelikle günümüzde Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde öğretmen yetiştirme ve öğretimin planlanmasına katkı sağlayacak bulgulara ve önerilere ulaşmak hedeflenmiştir. Araştırmada Gazi TÖMER’de görev yapmakta olan 5 Türkçe okutmanı ve ders verdikleri 115 öğrenci ile çalışılmıştır. Öğretmenlere öğretmen bilişine ilişkin yarı yapılandırılmış görüşme soruları sorulmuş, öğrencilere ise Dil Öğrenim İnanışları Sormacası (Beliefs About Language Learning Inventory - BALLI) ve görüşme yöntemi uygulanmıştır. Görüşmelere uygulanan içerik çözümlemesi ve sormacaya uygulanan istatistiksel işlemler doğrultusunda edinilen bulgular ayrı ayrı ve birlikte yorumlanmıştır. 140 Çalışmada ulaşılan sonuçlara göre; öğrenciler ve öğretmenler başarılı bir dil öğrencisinin sahip olduğu özellikler, hata düzeltimi ve öğrencilerin güdülenmeleri hususlarında benzer inanışlara sahiplerdir. Öte yandan öğrenciler ve öğretmenler arasında Türkçenin nasıl bir yabancı dil olduğu, hangi becerilerin daha zorlayıcı olduğu, dilbilgisinin önemi ve nasıl öğretilmesi gerektiği konularında ise farklı inanışlar olduğu görülmektedir. Öğretmenlerin bilişine ilişkin bulgularda ise; öğretmenlerin Türkçeyi yabancı dil olarak öğretmeye eğitsel süreçlerinin bir sonucu olarak başlamadıkları ve eğitimleri sırasında aldıkları “Yabancılara Türkçe Öğretimi” dersini yetersiz ve uygulamadan yoksun olarak nitelendirdikleri görülmüştür. Ayrıca öğretilen hedef dilin anadil konuşucusu olmanın gerekli ama tek başına yeterli olmadığını düşündükleri, daha önce edindikleri yabancı dil öğrenim deneyimlerinin kendi öğretim uygulamalarına etkisi olduğunu gördükleri ve son olarak mesleki gelişimlerine en çok deneyimlerinin katkısı olduğuna inandıkları görülmüştür.Abstract The teaching of Turkish as a foreign language dates back to centuries ago and today it is being taught to a growing population of students both in Turkey and in several places around the world. However, som issues which have not been solved yet concerning the lack of institutive unity, the inadequacy of the development of necessary methods and materials and the absence of the teacher training program of the field are encountered. This study aims to look at the field of teaching Turkish as a foreign language from the point of teachers and students. Accordingly, it is aimed to reach to results and suggestions which could contribute to the training of teachers and the planning of the instruction in teaching Turkish as a foreign language by referring to teachers’ cognitions, students’ beliefs about language learning and the interrelation of these two elements. Five instructors of Turkish working at Gazi TOMER and 115 students towhom they teach Turkish are involved in this study. Teachers were asked semistructured interview questions about teacher cognition, and students were asked to fill in Beliefs About Language Learning Inventory – BALLI and were also interviewed. Following the content analysis of interviews and the statistical processof the inventory, the results were interpreted separately and jointly. 142 According to the results, students and teachers have similar beliefs about the characteristics of a successful language learner, error correction and motivations of students. On the other hand, it is concluded that students and teachers share different beliefs in terms of the difficulty of Turkish as a foreign language and the language skills of Turkish and the importance of grammar and the way it should be taught. From the findings achieved about teachers’ cognitions, it is seen that teachers didn’t start to teach Turkish as a natural outcome of their educational process and they define the course of “Teaching Turkish to Foreigners” that they took during their education as insufficient and lack of practice. In addition, they believe that being the native speaker of the target language is necessary but not enough. It is also understood that teachers think that their own previous foreign language learning experiences have an influence on their teaching practices and they all believe that the biggest contribution to their professional development is their teaching experiences.