Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YASEMEN ASLI YILMAZGİL
Danışman: HARUN TANRIVERMİŞ
Özet:Araştırmanın amacı, arazinin tasarruf biçimleri ile koruma ve kullanım arasındaki ilişkilerin teorik esaslar ve örnek alan çalışması çerçevesinde incelenmesidir. Araştırma kapsamında kira veya rant teorisi ile arazi kulanım-koruma ilişkileri öncelikle teorik yönden incelenmiş ve daha sonra Düzce İli örneğinde anketle elde edilen sonuçlara dayalı olarak tarım arazilerinin kullanımı ve korunması ile arazinin işletme biçimleri arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Düzce İli Merkez, Çilimli ve Gölyaka İlçeleri’nde (toplam 15 köyde) son beş yıldan bu yana kiralanan ve/veya mülk arazilerde yaygın üretim faaliyetleri olan mısır, buğday, fındık ve tütün yetiştiriciliği yapan 71 çiftçiye anket uygulanmış ve toplanan verilerin analizi yoluyla işletmelerde yaygın olarak yetiştirilen ürünlerde tarımsal işlemler, arazi kullanımı, üretim masrafları, gelir ve karlılık düzeyleri, arazi kiralama ve kira tespiti ile tasarruf biçimlerine göre koruma önlemlerine yer verilme düzeyleri değerlendirilmiştir. İncelenen tarım işletmelerinde ortalama işletme arazisi 11,13 dekar olup, bunun % 83’ü mülk arazi, % 13’ü kiraya tutulan arazi ve % 4’ü de ortakçılıkla işlenen arazilerden oluşmaktadır. Buğday ve mısır tarımında kiralanan arazilerde mülk arazilere göre, fındık üretiminde mülk arazilerde kiralanan arazilere göre gayrisafi üretim değeri daha yüksek bulunmuştur. Tütün üretiminde arazi mülkiyet ile gayrisafi üretim değeri arasında ilişki bulunmamaktadır. Mısır, buğday, tütün ve fındık tarımında kiralanan ve mülk arazilerde toprak işleme, arazi hazırlığı, kimyasal ilaç kullanımı ve bakım faaliyetlerinde bir farklılık tespit edilememiş olmasına karşın; gübre kullanımında farklılıkların olduğu saptanmıştır. Tütün tarımında kiralanan arazilerde, buğday ve fındık üretiminde ise mülk arazilerde gübre kullanımının daha fazla olduğu saptanmıştır. Mısır üretiminde her iki mülkiyet sisteminde de kimyasal gübre kullanımının aynı düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; tarımsal ürünlerdeki yaygın arazi tasarruf biçimi tarımsal girdi kullanımını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Yörede ürüne göre yaygın olan mülkiyet tipinde üretim yapan çiftçi, ekonomik kaygılar ile verim artışı sağlanacağı düşüncesi ile gübre kullanımını arttırarak, arazinin koruma-kullanma dengesini etkilemektedir. Bununla birlikte araştırma sonuçları incelenen tarım işletmelerinde arazi mülkiyet yapısı veya tasarruf durumu ile koruma-kullanım dengesi arasında belirgin bir ilişkinin varlığını ortaya koyamamaktadır. Abstract The purpose of this study is to examine the relationship between land use types and the conservation of land resources within the framework of theoretical basis and the case study. Within the scope of this research; rent theory and land-use-land conservation relationship theoretically were examined, in the case of Düzce Province, the relationship between agricultural land use types, conservation of land and land tenure systems were evaluated via results that had been obtained from questionnaires. Questionnaires were addressed to 71 farmers from Merkez, Cilimli and Gölyaka District (15 villages in total) who leased land / owned land in the last five years for corn, wheat, hazelnut and tobacco farming, and through the analysis of the collected data, most common agricultural operations, land use, production costs, revenue and profitability levels, land rental- lease and the conservation measure levels according to land tenure systems on widely grown products in agricultural enterprises were analyzed. In the surveyed district of Merkez, Gölyaka and Cilimli, the average farm land is 11,13 decars, 83% of the land was owned, 13% of land was leased and 4% of land managed with sharecropping. The gross value of production in wheat and corn cultivation was more on leased land than on owned land; for hazelnut cultivation, it is more on the owned land in comparison with leased land. Gross production value was not affected from land tenure system in tobacco cultivation. In corn, wheat, tobacco and hazelnut cultivation on leased and owned land, no difference was detected in land tillage, land preparation, pesticide use and nursing activities while there was a difference in the use of fertilizers. The use of fertilizers is more on leased land in tobacco and owned land in wheat and hazelnuts. Use of chemical fertilizers for corn production, both is the same. In the scope of the research it was concluded that common land tenure system in agricultural production affect the use of agricultural inputs. With economic concerns and having the idea of yield increasement, farmers cultivating in the common land tenure system, affect the land use and conservation balance by increasing the use of the fertilizer. According to the results of the farms surveyed, no significant relationship was determined between land ownership structure or land tenure status and conservation-usebalance.