Foucault'da (epistemik) öznenin kuruluşu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: HALİL AKBEL

Danışman: IŞIL BAYAR BRAVO

Özet:

Bu çalışma, özellikle "epistemik-özne" ifadeleri düzleminde, XX. yüzyılın önemli düşünürlerinden olan Michel Foucault'nun özne anlayışı üzerine çalışmalarından hareketle onun bilgi, iktidar ve söylem kavramları ve bu kavramların bağlantısallığına ilişkin görüşlerini ele almaktadır. Nihayet bu çalışma şu şekilde yapılandırılmıştır: Giriş bölümünün ardından ilk bölümde, düşünce tarihinde öznenin başlıca duraklarının bir izleği, epistemolojik öznenin evrimi ortaya konacaktır. Daha sonra ikinci bölüm altında Foucault'nun (epistemik) öznesinin kuruluşu ayrıntılı bir biçimde betimlenmeye girişilecek ve konunun daha kolay anlaşılabilmesi için öznenin biçimi ile içeriğinde ayrıma gidilecektir. Özneyi tanımlamak adına yapılmış bu ayrım salt analitik bir karaktere sahiptir ve daha teorik (form) ve daha pratik (içerik) bir yaklaşımı ifade etmektedir. Epistemik Öznenin Kuruluşunun Biçimsel (form) Boyutu başlığı altında öznenin epistemolojik durumunu ifade etmek için daha çok metodik bir çerçeve çizilmektedir. Öte yandan kurulumun içeriksel boyutu, amaca uygun bir şekilde özne kavramına atfedilebilecek nitelikler veya pratik eğilimleri ele almaktadır. Son olarak, Foucault'nun epistemik-özne konumlarını daha yakından karakterize eden bir bölüm izlemektedir. Ardından gelinen noktada, filozofun görüşleri sınanarak, mümkün çıkış yollarından birine aracılık etmenin olası bir yolunu göstermeyi amaç edinmiştir. This study is about the great thinker of the XX. Century, Michel Foucault and his philosophy about the subject. Here, especially at the level of the epistemological subject, his understanding of the concepts of knowledge, power and discourse is analyzed and his views on the interconnectedness of these concepts are presented. This work is therefore structured: After a brief introduction, the first part reveals the development of the epistemological subject, which is a trace of the subject's most important stations in the history of thought. Subsequently, in the second chapter, the structure of Foucault's epistemology is described in detail in order to make the subject more comprehensible, distinguishing between the forms and the contents of the subject. This distinction to the definition of the subject has a purely analytical character and expresses a more theoretical than practical approach. Under the headings "Form of the subject" a more methodical framework is drawn to express the epistemological state of the subject. The substantive dimension of the construction, on the other hand, refers to qualities or practical inclinations that can be appropriately attributed to the concept of the subject. Finally, Foucault's epistemological positions are dealt with in the third chapter.