Şiiliğin İran dış politikasına etkileri

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ORHAN KARAOĞLU

Danışman: MUZAFFER TAN

Özet:

Bu çalışma "Şiiliğin İran Dış Politikasına Etkilerini" tespit etmek adına hazırlanmıştır. Disiplinlerarası bir tez niteliğine sahip bu çalışma Din-Mezhep Dış Politika bağlantısını incelemek üzere yazılmıştır. Çalışma içerik itibariyle giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın önemi, konusu, kaynakları, yöntem üzerine durulmuştur. İran İslam Devrimi ve Şiilik isimli birinci bölümde 1979 yılında gerçekleşen İran İslam Devriminde Şiiliğin etkileri üzerinde durulmuştur. Ayrıca İran İslam Devrimi sonrasında da Şiiliğin İran Dış Politikasına etkileri ortaya konulmuştur. İkinci bölümde ise 11 Eylül Sonrası Ortadoğu'da Gerginliklerin Mezhepsel Boyutu ele alınmış, bilhassa 2003 yılında ABD'nin Irak işgali ile başlayan mezhepsel gerginliklerin tüm Orta Doğu bölgesine yayılmasından bahsedilmiş ve İran'ın bu mezhepsel gerginliklerden Şiiliği de kullanarak nasıl faydalandığı açıklanmaya çalışılmıştır. Tezimizin ise Arap Baharı Sonrasında İran'ın Ortadoğu Politikasında Şiiliğin Rolünü isimli üçüncü bölümünde de İran'ın Arap Baharı ile birlikte izlediği dış politika bölgede başlayan gelişmeler ile birlikte ele alınmış, bu gelişmelerin neticesinde İran'ın Dış Politikasında Şiiliğin önemli bir unsur olduğu detaylarıyla ortaya konulmuştur This study has been prepared to determine "The Effects of Shiism on Iranian Foreign Policy". This interdisciplinary thesis has been written to examine the link between Religion and Sect Foreign Policy. The study consists of introduction and three chapters. In the introduction part, the importance, subject, sources and method of the study are emphasized. The first chapter titled Iran Islamic Revolution and Shiaism focused on the effects of Shiism in the Iran Islamic Revolution that took place in 1979. In addition, the effects of Shiism on Iranian Foreign Policy were revealed after the Iranian Islamic Revolution. In the second part, the Sectarian Dimensions of Tensions in the Middle East after September 11, especially the distribution of the sectarian tensions that started with the US invasion of Iraq in 2003 was mentioned and it was tried to explain how Iran benefited from these sectarian tensions by using Shiite. In the third part of our thesis, the Role of Shia in Iran's Middle East Policy After the Arab Spring, the developments that started in the region with the Arab Spring of Iran have been discussed, and it has been revealed in detail that these developments are an important factor in Iran's Foreign Policy.