Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AYŞEGÜL UÇKUN
Danışman: SARİYE BELGİN AKÇAY
Özet:Enerji, toplum yaşamıyla alakalı bütün süreçlerde geniş ölçüde yer almakta ve ekonominin diğer sektörleri ile yapısal bir bağlılık içerisinde bulunmaktadır. Bu nedenle enerji, ekonomik kalkınmayı ve toplumsal gelişmeyi etkileyen önemli unsurların başında gelmektedir.Enerji kaynaklarının dünyada homojen bir şekilde dağılmamış olması, gelişmiş ve gelişmekte olan birçok ülkeyi enerji konusunda dışa bağımlı hale getirmektedir. Enerji fiyatlarında yaşanan değişimler, küresel ve bölgesel ekonomik kriz vb. diğer öngörülemeyen etkiler, toplam birincil enerji arzı ve GSYİH başta olmak üzere tüm makroekonomik etmenler üzerinde etkiler yaratmakta ve enerji ithalatının Türkiye ve Avrupa Birliği (AB)‟nin toplam ithalatının yaklaşık dörtte birini oluşturması, Türkiye ve AB ekonomisini hem büyüme hem de cari işlemler hesabı açısından olumsuz yönde etkilemektedir.Bu çerçevede Türkiye ve AB‟de cari işlemler hesabı, enerji tüketimi ve GSYİH arasındaki ilişkinin olup olmadığı araştırılarak, Türkiye ve AB‟nin enerji konusunda dışa bağımlı olmasının ekonomileri üzerinde etki yapıp yapmadığı ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bu doğrultuda, zaman serisi analizleri ile Türkiye ve AB‟de cari işlemler hesabı, enerji tüketimi ve GSYİH değişkenleri kullanılarak uzun dönem ilişkileri belirlemek için ARDL modeli kurulmuştur. Yapılan analizler sonucunda, AB‟de 1980-2014, Türkiye‟de ise 1971-2013 yıllarını kapsayan model istatistiki olarak anlamlı çıkmış ve AB ve Türkiye‟nin cari açık vermesi GSYİH‟yı negatif yönde etkilediği, enerji tüketiminin ise GSYİH‟yı pozitif yönde etkilediği sonucuna varılmıştır.AbstractEnergy takes place largely in the all process related to community life and is located in a structural commitment with other sectors of the economy. Therefore, energy is one of the important factors affecting economic and social development.The unequal distribution of energy resources throughout the world makes both developed and developing countries dependent on importing in terms of energy supply. Changes in the prices of energy and other unforeseen effects such as global and regional economic crisis create impact on all macroeconomic factors, especially in total primary energy supply and GDP and energy import of Turkey and the European Union (EU) that is approximately one-quarter of the total import negatively affects the Turkey and the EU‟s economy in terms of both growth and current account deficit.Within this framework, it is trying to reveal whether or not dependence of Turkey and the EU on energy affect their economies by investigating the aspect of relationship between the variables which are current account, energy consumption and GDP. In this context, ARDL model has been established to determine long-term relationships with time series analysis by using the variables which are energy consumption, current account and GDP for Turkey and the EU. In the results of the analysis, the model covering the years 1980-2014 in the EU and covering the years 1971-2013 in Turkey are statistically significant and it is concluded that in Turkey and the EU, current account deficit affects the GDP in a negative way and energy consumption affects the GDP in a positive way within the years that is stated.