Kişiliğinin korunması bağlamında işçiye ait kişisel verilerin korunması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NAZLI ELBİR

Danışman: LEVENT AKIN

Özet:

"Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ait her türlü bilgi" şeklinde tanımlanan kişisel verilerin korunması, 1970'li yıllardan itibaren, özellikle teknolojik gelişmeler ve bu gelişmeler çerçevesinde kişisel verilere erişimin, bunların saklanmasının ve aktarılmasının kolaylaşıp yaygınlaşması sonucunda Batı ülkelerinin hukuk sistemlerinde yer almaya başlamıştır. Ayrıca, OECD, BM, AB, AK ve ILO gibi pek çok kuruluş da kişisel verilerin işlenmesi ve böylece bireylerin kişisel verilerinin korunması hakkında düzenlemeler yapmıştır. Kişisel verilerin korunması, önceleri, kişiliği oluşturan değerlerden biri olarak özel yaşamın korunması hakkı kapsamında ele alınmışsa da zamanla, "kişisel verilerin korunması hakkı" olarak başlı başına bir insan hakkı halini almıştır. Türk hukukunda ilk olarak 2005 senesinde 5237 sayılı TCK'da yer verilen kişisel verilerin korunması kavramı, daha sonra, 2010 senesinde Anayasa'nın 20. maddesine eklenen 3. fıkra ile bir temel hak olarak düzenlenmiş ve nihayet, 2016 senesinde yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ile özel düzenlemeye kavuşturulmuştur. Kişisel verilerin çok geniş kapsamlı ve uzun süreye yayılarak işlendiği bir alan olan İş Hukuku bu özelliğiyle, kişisel verilerin işlenmesi konusunda ayrıca önemli bir alandır. Bu önem, işçinin, iş sözleşmesi ile bağımlı olduğu işveren tarafından kişisel verileri işlenen ilgili kişi konumunda olmasından kaynaklanmaktadır. Kişisel verilerin işlenmesi, genel olarak kişilik hakkı kapsamındaki bir değere müdahale niteliği taşıdığından, iş ilişkisi bakımından da işçiye ait bir kişilik hakkı değeri olarak, dolayısıyla işverenin geniş anlamda gözetme borcu kapsamında korunmaktadır. Bu nedenle, bu çalışmada, işçiye ait kişisel verilerin korunmasında hem kişisel verilerin işlenmesine ilişkin özel kurallar hem de gözetme borcunun hukuki temeli ve genel olarak işçiye ait kişilik hakkı değerleri ile temel hakların korunmasına ilişkin ilke ve kurallar birlikte ele alınmıştır. Protection of personal data, defined as "any information that relates to an identified or identifiable individual", has become part of legal systems of western countries from 1970s, due to technological developments facilitating collection, conservation and transfer of such data. Furthermore, organisations such as OECD, UN, EU, CoE and ILO have made regulations concerning processing, and in this context, protection of personal data. Protection of personal data, as a value within the concept of personality, initially considered under the notion of right to privacy, has evolved into a human right per se as "right to protection of personal data". In Turkish law, protection of personal data found a place first in 2005, in Turkish Criminal Code No. 5327. It was then determined as a fundamental right under Article 20 of the Constitution, with the addition of a third paragraph in 2010. Eventually, in 2016, it was regulated under the Act of Protection of Personal Data, No. 6698. Labour law, as a field in which personal data is collected and processed extensively and over a long time period, has a particular significance in terms of personal data protection. This significance derives from the fact that workers' are in the position of people who's personal data is being processed by employers with whom they have a relationship of dependency and hierarchy arising from the nature of the employment contract. Since processing of personal data is an act that interferes with personality right, it ought to be protected under the legal obligation of the duty of care of the employer. Hence, this study examines the issue of personal data protection in the employment context by focusing on rules and principles of data protection in terms of the duty of care of the employer, specifically, duty of protection of personality of employee.