Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YAHYA ÖZDOĞAN
Danışman: AYŞE ÖZFER ÖZÇELİK
Özet:Bu araştırmanın amacı, adolesanların beslenme bilgileri ve yeme davranışlarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirilmesidir. Araştırma, ilköğretim ikinci kademe ve ortaöğretim öğrencileri arasından tesadüfî örnekleme yöntemiyle seçilen beslenme bilgisi ve (503) yeme davranışı için (509) toplam 1012 (kız:520, erkek:492) bireyden elde edilen veriler üzerinde yapılmıştır. Literatür irdelenerek, beslenme bilgisi ve yeme davranışına yönelik ifadeler hazırlanmış, alan uzmanları tarafından incelenmiştir. Geçerliğin belirlenmesinde kapsam ve yapı geçerliği incelenirken, güvenirlik testi için Kuder-Richardson (KR-20) ve Cronbach Alpha iç tutarlık katsayısı ile test-tekrar test güvenirlik yöntemleri kullanılmıştır. Beslenme bilgi testinin faktör yüklerinin 0.303-0.572 arasında değiştiği, KR-20'nin 0.89 olduğu belirlenmiştir. İki boyuttan oluşan yeme davranışı ölçeğinin sağlıklı yeme boyutunda faktör yükleri değerleri 0.254-0.567 arasında, sağlıksız yeme boyutunda 0.311-0.651 arasında değişmektedir. I. boyutta ? değeri 0.89 iken II. boyutta 0.72 Cronbach Alpha olarak bulunmuştur. Yapılan istatistikî analiz ve işlemler sonucunda beslenme bilgi ölçeği 45 sorudan oluşan çoktan seçmeli test, yeme davranışı ölçeği 58 maddeden oluşan likert tipi (metrik) bir ölçek haline gelmiştir. Cinsiyete göre öğrencilerin ortalama beslenme bilgi ve yeme davranışı puanları arasındaki farkların istatistiksel olarak önemli olmadığı (p>0.05), sosyo ekonomik düzey, öğrenim gördükleri sınıf ve yaşa göre ise ortalama beslenme bilgi ve yeme davranışı puanları arasındaki farkların istatistiksel olarak önemli olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Geçerlik ve güvenirlik çalışmalarına ilişkin bulgular, ölçeğin geçerli ve güvenilir bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir.AbstractThe purpose of this study is to develop a scale to identify adolescents? nutrition knowledge and eating behaviors. The study was carried out on a total of 1012 individuals (female: 520, male:492) randomly selected among the second grade students in primary schools and students in secondary education institutions for nutrition knowledge (503) and eating behavior (509). Upon literature review, statements were prepared about nutrition knowledge and eating behavior, and these statements were evaluated by experts. The validity of scope and structure were investigated for determining the validity of the application, while Kuder-Richardson (KR- 20), Cronbach Alpha internal consistency coefficient and test-re-test methods were used for reliability test. The factors loads in nutrition knowledge testchanged between 0.303 and 0.572, and ? was determined as KR-20 0.89. In the healthy diet dimension of the two-dimensional scale of eating behavior, ? values changed between 0.254 and 0.567, while it changed between 0.311 and 0.651 in the unhealthy diet dimension. ? value was 0.89 in the 1st dimension, while it was determined as Cronbach Alpha 0.72 in the 2nd dimension. As a result of the statistical analysis and applications 45-item nutrition knowledge scale is a multiple-choice test, while 58-item eating behavior scale is a likert type (metric) scale. It was discovered that the mean scores of the students on nutrition knowledge and eating behaviors did not differ significantly (p>0.05) depending on gender whereas the scores statistically varied depending on socio-economic level, grade and age. The findings of validity and reliability studies indicate that the scale has a valid and reliable structure.