Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AHAT TAŞCI
Danışman: Ali Rafet Özkan
Özet:
Hıristiyanlık ve İslam'da Sadakat konulu bu çalışmadaki amaç; tüm dinlerde, inanç biçimlerinde var olan ve "dini değerlere içten ve samimi olarak bağlılık duygusu" olarak tanımlanan sadakatin, söz konusu dinlerde ne anlam ifade ettiği ve nasıl yaşandığını ortaya koymaktır. Böylece sadakatin inanç, ibadet ve ahlak boyutuyla tezahürlerini, incelediğimiz dinlerdeki farklılıkları ve benzer yönlerini, inananlar üzerindeki etkisi ile dindarlığın oluşumu, gelişimi ve devamlılığına katkısını karşılaştırmalı olarak değerlendirme fırsatı bulunacağına inanıyoruz. Bahsi geçen dinlerde sadakatin nasıl oluştuğu, ne ifade ettiği ve nasıl anlaşıldığını ortaya koyabilmek için objektif bir yaklaşım sergilenmiş, dinler tarihinin deskriptif metodundan faydalanılarak ilgili bölümlerde konular, yorum yapılmadan olduğu gibi aktarılmaya çalışılmıştır. Verilerin toplanması ve değerlendirilmesinde öncelikle ilgili dinlerde birincil kaynak olarak görülen kutsal kitaplar ile ilgili dinlerin diğer kaynaklarından istifade edilmiştir. Ayrıca tarihi süreç içerisinde sadakatiyle örnek alınan şahsiyetler ve sadakat ifade eden olaylar tahlil edilerek konunun daha net anlaşılması sağlanmıştır. Sadakatin tüm yönleriyle değerlendirilebilmesi için doğrudan veya dolaylı olarak sadakatle ilgili olduğunu düşündüğümüz diğer kavram ve dini değerler de izah edilerek gerekli bağlantılar kurulmuştur. Sadakat, bağlılık ve itaat, temasta olduğumuz tüm varlıklarla kurduğumuz pek çok ilişkide söz konusudur. Bunlar arasında iradeli, şuurlu bir varlık olan insanın; sorgulayan, iyi ve kötüyü, faydalı ve zararlıyı birbirinden ayırıp, hak ve hukuku gözeterek ortaya koyduğu insanca sadakat, insana yakışan sadakattir. Şüphesiz ki sadakat, tüm inanç ve değerler için kıymetlidir ve inananlardan beklenen bir ahlaki erdemdir. Ancak sadakatin, insan iradesi ve özgürlüğünü dikkate almaksızın, sınırsız olması ve böyle bir sadakat beklentisi uygun görülmemektedir. Çünkü böyle mutlak bir sadakat, sâdık kişi için de sadakat duyduğu şey için de kimi zaman felaketle sonuçlanabilmektedir. Bunun için sadakatte, insana ve sahip olduğu kişiliğe değer veren, kabul edilebilir ve makul bir sınır mutlaka konulmaktadır. Anahtar Kelimeler: Sadakat, Bağlılık, İtaat, Hıristiyanlık, İslam.