II. dünya savaşı sonrası Alman edebiyatında bellek yansımaları


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GONCA KİŞMİR

Danışman: ÜNAL KAYA

Özet:

Bellek çalışmaları özellikle son yirmi yılda kültür araştırmaları ve beyin araştırmaları alanında yoğun bir şekilde yürütülmektedir. Farklı disiplinler ile ortak bir çalışma haline gelen bellek konusunun sosyal bilimler alanında da araştırılmasının en önemli nedenleri arasında II. Dünya Savaşı sonrasında dünyada değişen sosyo-politik ve ekonomik dengeler, medyanın gücü ve yaşanılan felaketler ile toplumların yüzleşme/sorgulama isteği yatmaktadır. Bu bağlamda Alman edebiyatında özellikle 1945 yılından sonra II. Dünya Savaşı sonrasındaki süreç, politik durumlar ile Berlin Duvarı'nın yıkılmasından sonra arda kalanlar anımsama edebiyatının ortaya çıkmasına neden olur. Kültürel belleğin önemli bir aracı olan anımsama edebiyatında farklı kuşaklara ait yazarların belleğinden geçmiş ile ilgili benzer ve farklı bakış açıları romanlara yansımaktadır. Bu çalışmada II. Dünya Savaşı sonrası Alman Edebiyatında üç farklı anımsama kuşağının temsilcisi olan Martin Walser'in "Bir Pınar Gibi" (Ein springender Brunnen, 1998), Uwe Timm'in "Kardeşimin Örneğinde" (Am Bespiel meines Bruders, 2003) ve Marcel Beyer'in "Yarasalar" (Flughunde, 1995) eserlerinde bellek türleri ile ilgili kavramların otobiyografik, sosyo-politik ve kültürel anı kodları taşıdığı ortaya konmuştur. Diğer taraftan anımsama edebiyatında önemli bir yere sahip olan söz konusu bu romanlarda farklı kuşak anılarını yansıtan anımsama araçları bağlamında geçmişle yüzleşme/hesaplaşma ve kimlik konuları da incelenmiştir. In the last two decades, memory studies have been conducted intensively in the field of cultural studies and brain research. Memory studies has become an international multidisciplinary field of research which has also gained popularity in the field of social sciences due to several reasons. The most important reasons for investigating the subject of memory include changing socio-political and socio-economic balances after World War II, power of the media and experience of disasters by societies. In this context, in German literature, during the period after World War II especially after the year 1945, the political situation and the demolition of the Berlin Wall, led to the emergence of memorizing literature. Cultural memory is an important tool in the memorizing literature. Similar and different perspectives about the past of the writers of different generations are reflected in the novels. Present study has revealed the autobiographical, socio- political and cultural memo codes of concepts related to the types of memory in novels Martin Walser's A Gudhing Fountain (Ein Springender Brunnen, 1998), Uwe Timm's In My Brother's Shadow (Am Bespiel meines Bruders, 2003) and Marcel Beyer 's The Karnau Tapes (Flughunde, 1995), that are considered, the representative of three different reminiscences in post-World War II German literature. On the other hand these literature Works have an important place in memory literature and reflect different generations of memories. In the context of memory tools, the issues of reckoning and confrontation with the past are among the topics we have examined.