Behçet hastalığı olan bireylerde periodontal sağlık düzeyi ve ilgili klinik parametrelerin akut faz proteinleriyle ilişkisinin değerlendirilmesi

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÇİĞDEM AKYOL

Danışman: AYŞE BOYVAT

Özet:

Behçet Hastalığı Olan Bireylerde Periodontal Sağlık Düzeyi ve lgili KlinikParametrelerin Akut Faz Proteinleriyle lişkisinin DeğerlendirilmesiBehçet Hastalığı (BH), tekrarlayan oral ve genital ülserler ve göz enflamasyonu ile karakterize ve bunaek olarak eklem, damar, gastrointestinal, pulmoner ve nörolojik tutulumların da izlendiğimultisistemik enflamatuar bir hastalıktır. BH'nın etyolojisi henüz kesin olarak bilinmemekle birliktegenetik predispozisyonun (HLA-B51), infeksiyonların ve immünolojik bozuklukların etyopatogenezderol oynadığı düşünülmektedir. BH sıklıkla pek Yolu üzerindeki ülkelerde gözlenir. En yüksekinsidansa sahip Türkiye'de hastalığın görülme prevelansı her 100 000 kişide 110-420 olarakbelirlenmiştir.BH'larında gözlenen tekrarlayan ağrılı oral ülserasyonlar düzenli oral hijyen alışkanlıklarınınyapılmasını engelleyen en büyük nedendir. PI, SK ve periodontal indekslerin kontrol grubuylakarşılaştırıldığında Behçet hastalarında daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte periodontaltedavinin oral ülserasyonların iyileşme süresi ve meydana gelme sıklığı üzerine etkisini değerlendirenbir çalışma bulunmamaktadır.Bu çalışmanın birinci bölümünün amacı; BH olan bireyleri sağlıklı bireylerle karşılaştırarakbu bireylerin sistemik ve oral sağlık durumlarını araştırmaktır. Çalışmanın ikinci bölümünün amacı iseperiodontal tedavinin uygulandığı ve uygulanmadığı durumlarda periodontal durumdakideğişikliklerin Behçet hastalarında oral klinik semptomlar üzerine etkisini değerlendirmektir.lk bölümde toplam 200 BH (ortalama yaş 40,98 Â±8,33), 48 reküran aftöz stomatit hastası(RAS) (ortalama yaş 40,45 Â±10,37) ve 200 sağlıklı kontrol grubu (SK) (ortalama yaş 43,37 Â±8,63)çalışmaya dahil edilmiştir. Tüm bireyler son 6 ay içinde periodontal tedavi görmemiş ve son 3 aydır daherhangi bir antibiyotik ya da sistemik immünsüpresif tedavi kullanmamışlardır. Deneklerden anketyardımıyla bireylerin medikal, dental ve sosyal hikayelerini içeren başlangıç verileri kaydedilmiştir.Periodontal durumu değerlendirmek için plak indeks (PI), cep derinliği (CD), klinik ataçman seviyesi(KAS) ve sondalamada kanama indeksi (SK ); sistemik durumu değerlendirmek için ise C- reaktifprotein (CRP) ölçümleri elde edilmiştir. BH olan bireylere son 3 aydır ayda çıkan aft sayıları veaftların iyileşme süreleri sorularak bu veriler not edilmiştir. BH'na sahip olma süresi ve bireylerinfırçalama alışkanlıklarıyla ilgili veriler de değerlendirilmiştir.kinci bölümde Behçet hastaları tedavi ve kontrol grubu olmak üzere iki gruba ayrılmıştır.Tedavi ve kontrol grupları sırasıyla 29 (ortalama yaş: 43.27 Â±6.04) ve 31 (ortalama yaş: 40.9 Â±7.34)bireyden oluşmaktadır.Tedavi grubuna oral hijyen eğitimine ek olarak kuadran kuadran diş yüzeyi temizliği ve kökyüzeyi düzleştirmesi işlemleri yapılarak tamamlanan tüm ağız cerrahi olmayan periodontal tedaviuygulanmıştır. Bununla birlikte kontrol grubuna sadece oral hijyen eğitimi verilmiştir. Periodontaldurumu değerlendirmek için PI, CD, KAS ve SK ; sistemik durumu değerlendirmek için ise CRP veESR ölçümleri kaydedilmiştir. Başlangıç ve 3 ay sonraki oral ülserlerin iyileşme süresi ve meydanagelme sıklığı verileri de not edilmiştir.Çalışmanın ilk bölümünde, BH ve RAS hastalığı olan bireylerdeki CRP, SK ve CDdeğerlerinin SK grubuna oranla anlamlı daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Bununla birlikte BH veRAS hastalığı olan bireyler arasında CD, SK ve KAS değerlerinde istatistiksel olarak anlamlı bir farkgözlenmemiştir. PI ve ESR seviyeleri RAS'lı bireylerle (sırasıyla 1,30 Â±0,57 ve 11,86 Â±11,41)karşılaştırıldığında BH olan grupta (sırasıyla 1,52 Â±0,55 ve 17,18 Â±13,02) anlamlı daha yüksekbulunmuştur. Ayda ve son 3 ayda çıkan aft sayısı BH (sırasıyla 2,40 Â±2,75 ve 7,24 Â±8,06) ve RAS'lı(sırasıyla 3,10 Â±3,19 ve 9,72 Â±9,84) bireyler arasında anlamlılık göstermemiştir. RAS hastası olanbireyler BH olanlarla karşılaştırıldığında bu bireylerdeki oral ülserlerin iyileşme sürelerinin anlamlıdaha yüksek olduğu gözlenmiştir.Sağlıklı bireylerde, SK hariç tüm periodontal indeks değerleri erkeklerde kadınlara oranladaha yüksek bulunmuştur. RAS grubunda erkek (sırasıyla 1,42 Â±0,66; 2,49 Â±0,4 and 27,45 Â±28,1) vekadınlardaki (sırasıyla 1,18 Â±0,4; 2,36 Â±0,22 and 18,85 Â±17,3) PI, CD ve SK değerleri benzerolmasına rağmen KAS erkeklerde (1,84 Â±0,77) kadınlara (1,46 Â±0,26) oranla daha yüksekgözlenmiştir. Analiz BH olan grupta da cinsiyete göre yapılmştır. PI ve KAS değerlerinin BH olanbireylerde erkeklerde daha yüksek olduğu izlenmiştir. CD ve SK ölçümlerinin, BH olan gruptakadınlarda daha düşük olduğu gözlenmesine rağmen bu fark istatistiksel olarak anlamlı değildir.Çalışmanın ikinci bölümünde 3.ayın sonunda tedavi grubunda kontrol grubuna oranla tümperiodontal parametrelerde anlamlı iyileşmeler izlenmiştir. Bununla birlikte gruplar arasında CRP veESR değerlerinde anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Oral ülser sayısı ve iyileşme sürelerinde sadecetedavi grubunda anlamlı azalmalar gözlenmiştir (p<0.001).Çalışmanın birinci bölümünde BH olan grupta SK'lere oranla anlamlı daha yüksek CRP, SKve CD değerlerine rastlanmıştır. Bu bulgular Behçet hastalarında sağlıklı kontrollere oranla dahayüksek PI, SK ve CD ölçümleri rapor eden Çelenligil-Nazlıel ve arkadaşlarının yaptıkları çalışmaylauyumluluk göstermektedir.Çalışmamızda erkeklerde kadınlara oranla daha yüksek periodontal indeks değerlerinerastlanmıştır. Bu bulgular Mumcu ve arkadaşlarının (2004) çalışmasıyla uyumluluk göstermektedir.Çalışmamızın sonuçlarına göre Behçet hastalarında kontrol grubuna oranla daha kötü periodontaldurum saptanmıştır.Çalışmamızın ikinci bölümünün bulguları 3.ayın sonunda tedavi grubunda kontrol grubunaoranla oral ülser sayısında ve ülserlerin iyileşme sürelerinde anlamlı azalmalar olduğunu göstermiştir.Çalışmamızda Behçet hastalarında, periodontal tedavinin oral ülserlerin çıkma sıklığı ve iyileşmesüreleri üzerinde anlamlı etkileri olduğu gözlenmiştir. Bu nedenle dental prosedürlerin BH'nın tedavispektrumunun bir parçası olarak düşünülmesi gerektiğini önermekteyiz. Bununla birlikte Behçethastalarında periodontal tedavinin oral ülserlerin çıkma sıklığı ve iyileşme süreleri üzerine etkisinideğerlendirecek daha geniş popülasyonda çalışmalara ihtiyaç vardır.AbstractThe evaluation of periodontal health and related clinical parameters associated withacute-phase proteins in patients with Behcet?s diseaseBehçet's disease (BD) is a multisystem inflammatory disorder characterized by recurrent oral andgenital ulcers and ocular inflammation, and additional to this, articular, vascular, gastrointestinal,pulmonary and neurologic involvement. Although the aetiology and pathogenesis is not clearlydefined, genetic predisposition (HLA-B51), infections and immunological dysfunctions have beenimplicated. BD is most prevalent along the Silk Road. In Turkey, the country with the highestincidence of the disease, the prevalence is estimated to be between 110 and 420 per 100 000.Recurrent painful oral ulceration in the mouth of a BD is a major restriction upon regular oral hygienehabits. It was reported that plaque, bleeding and periodontal indices were found higher in activeBehcet?s disease patients compared to the control group. However, there was no study that wasdealing with the effect of periodontal treatment on the frequency of occurrence and period of healingof oral ulcerations.The aim of the first part of this study was to investigate the oral health and systemicconditions of BD patients in comparison with healthy individuals. The aim of the second part of thestudy was to evaluate the effect of alterations in the periodontal status of BD patients on the clinicaloral symptoms with and without periodontal treatment.For the first study; a total of 200 BD patients (mean age 40,98 Â±8,33 yr), 48 patients withrecurrent aphthous stomatitis (RAS) (mean age 40,45 Â±10,37 yr) and 200 healthy controls (HC) (meanage 43,37 Â±8,63 yr) were included in the study. All patients had no history of periodontal treatment inthe last 6 months and not taken any antibiotics and systemic immunosuppressive therapy in the last 3months. Baseline data were collected for all subjects, comprising medical, dental and social historiesby questionnaire. Plaque index (PI), pocket depth (PD), clinical attachment level (CAL) and bleedingon probing (BOP) measurements for the clinical periodontal status, and C-reactive protein (CRP)measurements for the systemic condition were done. For the BD group, the number and healing periodof oral ulcers per month for the last 3 month period were questioned and recorded. The data related toduration of Behcet?s disease and brushing habits, was recorded. The difference between BD andhealthy individuals were tested with t-test analysis.For the second study; BD patients were divided into two groups as treatment and controlgroup. The treatment and control groups were consisted of 29 (mean age: 43.27 Â±6.04 years old,) and31 (mean age: 40.9 Â±7.34 years old,) patients, respectively.The treatment group received full-mouthnon-surgical periodontal treatment completed quadrant-by-quadrant scaling and root planning ifnecessary in addition to oral hygiene instructions. The control group, however, received only oralhygiene instructions. PI, PD, CAL and BOP measurements for the clinical periodontal status, and CRPand ESR measurements for the systemic condition were recorded. The frequency of occurrence andthe healing time of oral ulcers before and 3 months after were also recordedFor the first study, The mean scores of, CRP levels, BOP and PD were found to besignificantly higher in patients with BD and RAS compared with HC. However, no statisticallysignificant difference was observed between BD and RAS in PD, BOP and CAL. PI and ESR levelswas also significantly higher in BD ( respectively 1,52 Â±0,55 and 17,18 Â±13,02) compared with RAS(1,30 Â±0,57 and 11,86 Â±11,41). The number of oral ulcers per month and in the last three month, werealso not significantly different between BD (2,40 Â±2,75 and 7,24 Â±8,06 respectively) and RAS patients(3,10 Â±3,19 and 9,72 Â±9,84 respectively). The healing time of ulcers was found to be significantlyhigher in patients with RAS compared with BD. In healthy controls, all periodontal indices exceptBOP were also higher in male patients compared with females (P<0.05). In patients with RAS, PI, PDand BOP were similar in females (1,18 Â±0,4; 2,36 Â±0,22 and 18,85 Â±17,3 respectively) and males(1,42 Â±0,66; 2,49 Â±0,4 and 27,45 Â±28,1 respectively, but CAL were higher in males (1,84 Â±0,77) thanfemales (1,46 Â±0,26). The analyses were also performed according to gender in BD. Accordingly,scores of PI and CAL were higher in male patients with BD. Although PD and BOP was lower infemale with BD, the difference did not reveal statistical significance.For the second study; There were significant improvements for all the periodontal parametersin treatment group compared to control group at 3rd month. However, no significant differences forCRP and ESR were found between the groups. Significant (p<0.001) reductions in the number of oralulcers and their healing time were observed only for the treatment group.In the first part of the study the mean scores of, CRP levels, BOP and PD were found to besignificantly higher in patients with BD compared to HC group. These results are in accordance withthe study of Çelenligil-Nazlıel who reported higher scores of PI, BOP and PD in patients with BDcompared with healthy controls. Elevated scores of periodontal indices were also observed in malescompared with females in our study. These results are in accordance with the study of Mumcu et al.(2004). According to the results of our study, the periodontal status was observed to be impaired inpatients with BD compared to healthy individualsThe results of the second study revealed that there were significant reductions in the numberof oral ulcers and their healing time in treatment group compared to control group at 3rd month. Withinthe limits of our study, significant contribution of the periodontal treatment on the frequency ofoccurrence and healing time of oral ulcer was observed in BD patients. We therefore suggest thatdental procedures should also be considered as a part of therapeutic spectrum of BD. Howeever furtherstudies are needed with larger populations to evaluate the effect of periodontal therapy on the thefrequency of occurrence and healing time of oral ulcers in BD patients.