Erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ana-babalık biçimleri ve duygu düzenlemenin psikolojik iyi oluşu yordama gücünün incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZLEM ÖZTÜRK

Danışman: Metin Pişkin

Özet:

ÖZET

ERKEN DÖNEM UYUMSUZ ŞEMALAR, ALGILANAN ANA-BABALIK BİÇİMLERİ VE DUYGU DÜZENLEMENİN PSİKOLOJİK İYİ OLUŞU YORDAMA GÜCÜNÜN İNCELENMESİ

 

ÖZTÜRK, Özlem

Yüksek Lisans Tezi, Eğitimde Psikolojik Hizmetler Anabilim Dalı

Tez Danışmanı: Prof. Dr. Metin PİŞKİN

Kasım, 2019, xiii+ 98

 

            Bu araştırmanın temel amacı; erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ana babalık biçimleri ve duygu düzenleme güçlüklerinin psikolojik iyi oluşu yordama gücünün incelenmesidir. Psikolojik iyi oluş düzeylerinin, cinsiyet ve anne-baba eğitim durumuna göre farklılık gösterip göstermediğinin incelenmesi araştırmanın alt amaçlarıdır. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde öğrenim görmekte olan 510 (%54.5 kız, %45.5 erkek) üniversite öğrencisinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veriler; Kişisel Bilgi Formu, Psikolojik İyi Oluş Ölçeği, Young Şema Ölçeği Kısa Form-3, Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği- Ergen Sürümü ve Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği Kısa Formu ile elde edilmiştir. Erken Dönem Uyumsuz Şemalar Ölçeği'nin alt boyutları, Leuven Algılanan Ana Babalık Ölçeği alt boyutları ve Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği Kısa Formu'nun toplam puanlarının birlikte, psikolojik iyi oluş puanlarını yordama gücü çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Çalışma grubunu oluşturan üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluş puan ortalamalarının cinsiyete göre anlamlı bir fark gösterip göstermediği bağımsız gruplar için t-testi kullanılarak incelenmiştir. Psikolojik iyi oluş puan ortalamalarının anne-baba eğitim durumları açısından farklılaşma durumunu ortaya koymak amacıyla tek yönlü varyans analizi kullanılmış, farklılığın kaynağını belirleyebilmek için post hoc testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda; psikolojik iyi oluşun yordanan değişken olarak ele alındığı regresyon analizi sonucunda; erken dönem uyumsuz şema alanlarından kopukluk ve reddedilmişlik, zedelenmiş özerklik ve performans, başkaları yönelimlilik şema alanlarının, algılanan analık biçimlerinin alt boyutlarından duyarlığın ve duygu düzenleme güçlüklerinin birlikte psikolojik iyi oluşu anlamlı düzeyde yordadıkları tespit edilmiştir. Psikolojik iyi oluş düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Psikolojik iyi oluş düzeylerinin anne-baba eğitim durumuna göre anlamlı bir farklılık gösterdiği bulunmuştur. Bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış, alan uygulayıcılarına ve araştırmacılara yönelik önerilerde bulunulmuştur.

 

Anahtar Sözcükler: Psikolojik İyi Oluş, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar, Algılanan Ana Babalık, Duygu Düzenleme