Tekirler civarı (Nallıhan/Ankara) şeyllerinin hidrokarbon potansiyellerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP DÖNER

Danışman: ALİ SARI

Özet:

Tekirler (Nallıhan/Ankara) civarı şeyl türü kayaçları disoksik ve anoksik özellikli depolanma koşullarında çökelmiş olup, organik madde içeriği ortalama % wt 6,32’dir. Petrol türeten kayaçların ortalama % wt 0.5’ten yüksek olan TOC değerleri ekonomik olarak kabul edildiğinde % wt 6,32’lik TOC değerinin mükemmel kaynak kaya potansiyeline işaret ettiği görülmektedir. Ayrıca incelenen örneklerin Piroliz analizleri (S1, S2, S3, Tmax, PI, HI ve OI), Gaz Kromatografi (GC) analizleri, İnce Tabaka Kromatografi (% Doymuş Hidrokarbon, % Aromatik Hidrokarbon, % Polar) analizleri, İzotop analizleri ve Organik Petrografi analizleri (Alttan Aydınlatmalı Mikroskopta) yapılmış olup, incelenen örneklerin organik madde tipleri, organik maddenin olgunlukları ve hidrokarbon türüm potansiyelleri belirlenmiştir. Çalışılan örneklerin genel olarak kerojen tiplerinin Tip I olduğu ve petrol üretme potansiyeline sahip oldukları belirlenmiştir. Olgunluk verileri olan Tmax, PI (Üretim İndeksi) ve SCI (Spor Renk İndeksi) parametreleri neticesinde Tekirler şeyl örneklerinin olgunlaşmamış ve erken olgun seviyelerde oldukları tespit edilmiştir. İncelenen örneklere ait belirlenen S1 türü hidrokarbonlara göre ise bölgede herhangi bir organik kirliliğin olmadığı tespit edilmiştir.AbstractShales type rocks of Tekirler (Nallıhan/Ankara) around are accumulated in disoxic and anoxic deposition conditions, and have an average organic matter contents of 6,32 wt %. When more than 0,5 wt % TOC values of oil generating rocks are considered, TOC values with an average of 6,32 wt % show an excellent source rock potential. Moreover Pyrolysis analysis (S1, S2, S3, Tmax, PI, HI ve OI), Gas Chromatography (GC) analysis, Thin Layer Chromatography (% Saturated Hydrocarbon, % Aromatic Hydrocarbon, % Polar) analysis, Isotope analysis and Organic Petrography analysis (in Backlit Mikroscope) were done, and organic matter types, maturities of organic matter and hydrocarbon potentials of studied samples were determinated. Studied samples are generally type I kerogen and have oil production potential. According to Tmax, PI (Production Index) ve SCI (Spor Color Index) parameters (maturity values) Tekirler shale samples were determined that they have immature and early mature degree. Determined S1 type hydrocarbon shows that no organic contamination is present in the area.