Yabani pancar türlerinde kuraklık ve BNYVV (Beet Necrotic YellowVein Virus = pancar nekrotik sarı damar virüsü) stresi ile ilişkili mikro RNAların tanımlanması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Biyoteknoloji Enstitüsü, Biyoteknoloji Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: UMUT KİBAR

Danışman: Ali Ergül

Özet:

Şeker Pancarı (Beta vulgaris) ekonomik açıdan değerli, endüstriyel bir kültür bitkisidir. Bununla birlikte kuraklık ve BNYVV (Beet Necrotic Yellow Vein Virus = Pancar Nekrotik Sarı Damar Virüsü) stresi şeker kalitesini ve şeker verimini olumsuz yönde etkileyerek şeker pancarı yetiştiriciliğini kısıtlamaktadır. Bu stres faktörlerine karşı dayanıklı şeker pancarı çeşitleri geliştirmek için, klasik ıslah metodları ile Beta vulgaris ve Beta maritima türleri melezlenerek hibrit tohumlar üretilmektedir ancak elde edilen çeşitler yeterli dayanıklılığı gösterememektedir. Günümüzde, strese karşı dayanıklı bitkiler geliştirmek amacıyla, klasik ıslah çalışmalarına alternatif olarak, dayanıklı türlerin sahip olduğu stres tolerans mekanizmalarının belirlenmesi için kullanılan biyoteknolojik yöntemler ön plana çıkmaktadır. Stres koşullarına karşı bitki tarafından geliştirilen stres yanıtında rol alan mikro RNA'ların (miRNA) tespit edilmesi bu tolerans mekanizmalarının anlaşılmasını sağlayan önemli yöntemler arasındadır. Bu tez çalışmasında, kuraklık ve virüs stresine karşı toleransa sahip olan yabani pancar türü Beta corolliflora'nın, bu stres koşulları altında geliştirdiği miRNA profilinin belirlenmesi amacıyla küçük RNA dizilemesi ve biyoinformatik analizler gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Beta corolliflora örneklerinde, bilinen 211 miRNA ile bugüne kadar bilinmeyen potansiyel 6 miRNA adayı tespit edilerek bu miRNA'ların muhtemel hedef genleri ve ilişkili olabilecekleri yolaklar belirlenmiştir.