Eski Anadolu topluluklarında metrik yöntemlerle cinsiyet tayini: Dilkaya örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ERDİNÇ USTA

Danışman: İSMAİL ÖZER

Özet:

Cinsiyet tayini paleodemografik ve adli çalışmalarda; biyolojik profili oluştururken kilit önem taşır. Bunun nedeni yaş ve boy tayini yapılırken kullanılan metotların sonuçlarının bireyin cinsiyetine göre farklılık göstermesidir. Cinsiyet tayini için ilk tercih edilen kalça kemikleri, kafatası ve uzun kemiklerin mevcut olmadığı veya kullanılamaz halde olduğu durumlarda ele geçen diğer kemiklerin değerlendirilmesi gerekir. Bu sebeple Dilkaya Ortaçağ iskeletleri metacarpal ve metatarsal kemiklerinin diskriminant analizle cinsiyet tayininde kullanılırlığı test edilmiştir. 61 kadın ve 66 erkek metacarpallarından alınan ölçüler yardımıyla gerçekleştirilen tek değişkenli analizler sonucunda % 63 ile % 92,4 arasında; 2-3 değişken kullanılan analizlerde % 67 ile % 95,2 arasında; 4-5 değişken kullanılan analizlerde % 81,3 ile % 97,3 arasında; 9 değişken kullanılan analizlerde ise % 87,9 ile % 98,1 arasında doğruluk oranları belirlenmiştir. 37 kadın ve 40 erkek metatarsallarından alınan 9 ölçü yardımıyla gerçekleştirilen tek değişkenli analizler sonucunda % 64 ile % 95,2 arasında; 2-3 değişkenin kullanıldığı analizlerde % 65,5 ile % 94,4 arasında; 4-5 değişken kullanılan analizler sonucunda %76,2 ile % 100 arasında ve 9 değişken kullanılan analizlerde % 85 ile % 100 arasında doğruluk oranı gözlemlenmiştir. Dilkaya popülasyonunda metacarpallarda ve metatarsallarda doğruluk oran aralıkları dikkate alındığında metatarsalların cinsiyet tayini başarısının metacarpallardan daha yüksek olduğu görülür. Elde edilen sonuçlar ışığında metacarpalların ve metatarsalların cinsiyet tayini yönünden uzun kemikler ve diğer kemikler kadar kullanışlı oldukları hatta bazı kemiklerden daha yüksek doğruluk oranlarına sahip oldukları tespit edilmiştir. Sex estimation is one of the key elements to reconstruct the biological profile in paleo-demographic and forensic cases. It affects the results of age and stature estimation methods are differentiated according to the sex of an individual. Main body elements such as skull, pelvis or long bones are the primary bones to use for sex estimation, however in some cases these remains cannot be useful for analysis and other body elements should be use for evaluation. That's why the aim of this thesis, is to test the efficiency of metacarpals and metatarsals for sex estimation with discriminant function analysis on medieval Dilkaya skeletons. According to the results of univariate analysis 63%-92,4% ; 2-3 variable analysis 67%-95,2% ; 4-5 variable analysis 81,3%-97,3% and 9 variable analysis 98,1% accuracy rate is determined from 61 female and 66 male metacarpals. According to the tests of 37 female and 40 male metatarsals %64-%95,2 accuracy in univariate analysis; %65,5-%94,4 accuracy in 2-3 variable analysis; %76,2-%100 accuracy in 4-5 variable analysis and %85-%100 accuracy in 9 variable analysis are verified. Considering the accuracy rate of metacarpals and metatarsals of Dilkaya population, metatarsals are demonstrated more successful results on sex estimation. Conclusively, this research shows that metacarpals and metatarsals are well efficient for sex estimation like long bones or other bones and additionally analysis showed that they can provide more higher accuracy rate than some other human bones.