İroninin bir mizah aygıtı olarak dramatik metinlerde kullanımı-limon ve oyunlarla yaşayanlar örneği / The use of irony in dramatic texts as a means of humor-limon and oyunlarla yaşayanlar example


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Özlem Fatma Uslu

Danışman: DUYGU TOKSOY ÇEBER

Özet:

Mizah kavramı üzerine çalışmalar yapan hemen her düşünür mizah kavramını pozitif ya da negatif bakış açısıyla incelemeye tabi tutmuştur. Tarihsel süreçte bilinen ilk çalışmaların genellikle mizaha negatif bir kavram olarak yaklaştığı ve mizahı saldırı işlevi üzerinden açıklama eğiliminde olduğu görülmektedir. İroninin ise, bir mizah aygıtı olarak mizah nesnesinin itibarını sarsmak için bir araç olarak kullanımı bu çalışmalarda sıkça dile getirilmiştir. Türk Tiyatrosunda Batı etkisiyle düşünce unsurunun ön plana çıktığı bazı metinlerde ironinin böylesi kullanımına örnek metinlere sıkça rastlanmaktadır. Çünkü ironi, çift kutuplu yapısı ve en korunaklı alanlarda dahi yeni bir düşünme biçimi yaratmaya zemin hazırlayacak yıkıcı etkisiyle düşünce unsurlarının ifadesinde en elverişli mizah aracıdır. Bu bağlamda dramatik metinlerde düşünce unsurunun ifadesinde ironinin kullanımı Oğuz Atay'ın Oyunlarla Yaşayanlar ve Memet Baydur'un Limon oyunları örneklemiyle ortaya konmaya çalışılacaktır. Anahtar Sözcükler: Mizah, ironi, Henri Bergson, Oğuz Atay, Memet Baydur, Oyunlarla Yaşayanlar, Limon.