Tek çocuklu ailelerde ebeveynlik stresinin psikolojik esneklik ve eş desteği ile ilişkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MELİKE NUR ÇALIŞKAN

Danışman: GÖKHAN ATİK

Özet:

Bu araştırmanın amacı; tek çocuklu ailelerin ebeveynlik streslerini yordamada psikolojik esnekliklerinin, eşlerinden algıladıkları sosyal desteğin, cinsiyetlerinin, yaşlarının ve çocuk bakımında ebeveyne destek olabilecek diğer kişilerin varlığının rolünün incelenmesidir. Araştırmanın katılımcılarını Ankara'nın Çankaya ilçesinde, tek çocuğa sahip ve çocuğu ilkokul düzeyinde öğrenim gören 216'sı anne ve 204'ü baba olmak üzere toplam 420 ebeveyn oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Anne Baba Stres Ölçeği, Kabullenme ve Eylem Ölçeği II ve Eş Destek Ölçeği kullanılmıştır. Çoklu doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre; modeldeki değişkenlerin birlikte ebeveynlik stresine ait varyansın %40'ını açıkladığı; anne ve babaların psikolojik esneklik düzeyleri, eşlerinden algıladıkları sosyal destek ve cinsiyetin ebeveynlik stresini anlamlı bir şekilde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anne ve babaların psikolojik esneklik düzeyleri ebeveynlik streslerini yordamada en güçlü yordayıcı değişkendir Yüksek psikolojik esneklik ve eş desteği puanlarının, daha düşük ebeveynlik stresi puanları ile ilişkili olduğu ve kadınların ebeveynlik stresinin erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Ebeveynin yaşı ve çocuk bakımında başka yetişkinlerden destek almasının, ebeveynlik stresinin anlamlı bir yordayıcısı olmadığı araştırmanın diğer bir sonucudur. Anahtar Sözcükler: Ebeveynlik stresi, psikolojik esneklik, eş desteği, tek çocuklu anne babalar This study aimed to investigate the role of psychological flexibility, spousal support, sex, age, and the presence of other people who can support parents in childcare in predicting parenting stress of families with one child. The participants of the research were composed of 420 parents (216 mothers, 204 fathers) having only one child who is educated at the primary school level in the Çankaya district of Ankara, Turkey. A Personal Information Form, Parent Stress Scale, Acceptance and Action Questionnaire–II, and Spousal Support Scale were used as data collection instruments in the study. According to the results of multiple linear regression analysis, the variables in the model together accounted for 40 percent of the variance of parental stress. It was concluded that the psychological flexibilities of mothers and fathers, the social support they perceive from their spouses, and sex significantly predicted parental stress. The psychological flexibilities of mothers and fathers were the most powerful predictor variable in predicting parenting stress. It was observed that high psychological flexibility and spousal support scores were associated with lower parenting stress scores, and women's parenting stress was higher than men. Another result of the study was that age of the parents and the presence of other people who can support parents in childcare were not significant predictors of parenting stress. Key Words: Parenting stress, psychological flexibility, spousal support, parents with one child