Şanlıurfa-Harran ovasında traktör işletme parametrelerinin belirlenmesi ve analizi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NUSRET MUTLU

Danışman: MUSTAFA VATANDAŞ

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu çalışma ile Şanlıurfa-Harran yöresinde tarımsal üretimde traktör kullanımının çeşitli parametrelerinin ortaya konulması; derlenen verileri analiz edip genelleştirilebilir sonuçlar elde ederek bölge çiftçisinin traktör kullanımına ilişkin eğiliminin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, iki aşamalı olarak yürütülen bu araştırmanın birinci aşamasında, ikinci el traktör pazarındaki traktörlerin teknik ve ekonomik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla bilgi toplama formu hazırlanmıştır. İldeki traktör bayi, traktör alım-satım yapan galeri (komisyoncu) ve traktör pazarındaki satıcılarla yüz yüze görüşülerek 450 bilgi toplama formu doldurulmuştur. Araştırmanın ikinci aşamasında ise Şanlıurfa-Harran Ovasında, Şanlıurfa Merkez, Akçakale ve Harran ilçelerinden gayeli örnekleme yöntemi kullanılarak Harran Ovasını temsil edecek şekilde 14 köy belirlenmiş ve söz konusu köylerden tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemine göre belirlenen 150 işletmeden traktör kullanımına ilişkin veri toplanmıştır. Her iki aşamada derlenen veriler farklı istatistik analiz programları yardımıyla analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, işletme bazında traktörlerin ortalama anma motor gücü 60 kW iken; ikinci el piyasasındaki traktörlerde bu değer 57 kW olarak belirlenmiştir. İşletmelerde bulunan traktörlerin yıllık ortalama kullanım süresi 550,6 h olarak elde edilirken, ikinci el piyasasındaki traktörlerin yıllık ortalama kullanım süresi 432,8 h olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte traktörlerin kullanımla ilgili diğer işletme parametreleri arasında yer alan yaş, birim alana düşen motor gücü, yakıt tüketimi, tamir ve bakım giderleri, motor, dişli kutusu, hidrolik sistem, kabin-kaporta ve lastiklerin durumu, piyasa değeri, amortisman özellikleri vb parametreler hem ikinci el pazarındaki hem de işletmelerdeki traktörler için belirlenmiş ve elde edilen veriler çoklu regresyon analiziyle değerlendirilerek sonuçlar irdelenmiştir.Abstract This study aims to put forth various parameters of tractor use in agricultural production in Şanlıurfa-Harran region for consideration and to analyze the data collected from farmers as well as obtaining generalized results to determine the trend for the use of tractors among farmers in the region. Within this framework, at the first stage of the study that was conducted in two stages, a questionnaire was prepared to collect data on technical and financial characteristics of tractors in the second hand tractor market. 450 questionnaires were filled through face-to-face interviews with tractor dealers, owners of tractor galleries and tractor vendors in the province. At the second stage of the research, 14 villages in Şanlıurfa-Harran Plain, Central Şanlıurfa, Akçakale and the counties of the Harran Plain -that are representative of the Harran Plain in large- were identified randomly and information on the use of tractors was collected from 150 businesses that were selected through stratified random sampling in these 14 villages. The data collected in both stages was analyzed by different statistical analysis programs. It was observed that the rated engine power was 60 kW in enterprises on average, while this value was found to be 57 kW for tractors in the second hand market, and the average annual operating time of tractors being used in enterprises and second hand markets were found to be 550.6 h and 432.8 h, respectively. Moreover, operating parameters relevant to tractor use including engine power per unit area, fuel consumption, repair and maintenance costs, engine, gearbox, hydraulic system, cab-hood, tire condition, market value, depreciation parameters and specifications were determined for tractors both in enterprises and the second hand market, and obtained data was examined through multiple regression analysis for further evaluation and discussion.