Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMRE ARSLANBAŞ
Danışman: EMİNE BAYDAN
Özet:Çalışma çerçevesinde, Ankara piyasasında çeşitli satış yerlerinden temin edilen hayvansal ve bitkisel kaynaklı organik ve geleneksel örnekler, buğday, yeşil mercimek, bal (çiçek balı) ve yumurtada kurşun, kadmiyum, bakır, çinko ve demir düzeylerinin belirlenmesi, birbirlerine ve ulusal, uluslararası limitler ile benzer çalışmalara göre karşılaştırılması amaçlandı. Bu çalışmada, her ürün çeşidi için 10 farklı parti/seri numaradan 40 adet geleneksel ve 40 adet organik olacak şekilde toplam 80 örnek toplandı. Örneklerdeki metal düzeyleri ICP-AES (Endüktif Eşleşmiş Plazma-Atomik Emisyon Spektrometresi) cihazı ile belirlendi. Bunun için öncelikle mikrodalga yakma yöntemi ile örneklerin organik yapılarının parçalanması ve cihazda analiz edilebilecek forma gelmesi sağlandı. Yapılan analizler sonucunda organik ve geleneksel buğday, yeşil mercimek, bal ve yumurtada kurşun ve kadmiyum element tespit sınırının (Limit of detection, LOD) altında bulunurken, bal ve yumurtada bakır da LOD altında bulundu. Buğday numunelerinde geleneksel örneklerdeki Cu ve Zn düzeyleri, organik örneklerden daha yüksek belirlenirken, organik örneklerdeki Fe düzeyinin geleneksel örneklerden daha yüksek olduğu belirlendi. Yeşil mercimekte geleneksel örneklerdeki Cu, Zn ve Fe düzeyleri, bal ve yumurta numunelerinde ise geleneksel örneklerdeki Zn ve Fe düzeyleri organik örneklerden daha yüksek bulundu. Besinsel değer bakımından da tüm örneklerin Zn, Fe ve Cu yönünden uygun olduğu belirlendi. Analiz edilen organik örneklerdeki ortalama metal düzeyleri; buğdayda Cu 3,68±0,17 ppm, Zn 18,89±2,44 ppm, Fe 38,89±1,48 ppm, yeşil mercimekte Cu 7,54±0,16 ppm, Zn 29,38±1,31 ppm, Fe 65,87±2,22 ppm, balda Zn 17,90±1,38 ppm, Fe 10,43±0,62 ppm ve yumurtada Zn 17,35±1,06 ppm, Fe 19,76±0,73 ppm olarak tespit edilirken, geleneksel örneklerdeki ortalama metal düzeyleri; buğdayda Cu 4,96±0,21 ppm, Zn 26,03±1,64 ppm, Fe 32,25±1,72 ppm, yeşil mercimekte Cu 7,81±0,15 ppm, Zn 36,80±2,20 ppm, Fe 73,10±2,44 ppm, balda Zn 34,93±6,04 ppm, Fe 12,34±0,71 ppm ve yumurtada Zn 18,84±1,21 ppm, Fe 21,45±1,43 ppm olarak tespit edildi. Çalışma sonucunda örneklerdeki ortalama metal düzeylerinin buğday ve yeşil mercimekte Fe>Zn>Cu, balda Zn>Fe ve yumurtada ise Fe>Zn şeklinde sıralandığı gözlendi.Abstract That research aims to shed light on organically and conventionally produced animal and vegetable products that are supplied from different places of sale in the market of Ankara, and to focus on determination of lead, cadmium, copper, zinc and iron level within wheat, green lentils, honey (flower honey), and egg and comparison of the products with each other or as regards to national and international limits thanks to the similar researches in that area. That research compiled 80 samples that consists of 40 conventionally produced products and 40 organically produced products. Each product type has 10 different serial numbers. The level of metal in products was determined with the help of ICP-AES (Inductively Coupled Plasma- Atomic Emission Spectrometry). For that, first of all, organic structure of samples were broken to pieces with the method of microwave burn and samples became ready for the analysis in ICP-AES. As a result of the analysis, whereas the level of cadmium and lead within conventionally and organically produced wheat, green lentils, honey and egg is under the limit of detection (LOD), the level of copper within honey and egg is under LOD. It is determined that while the level of Zn and Cu is higher in conventional products within the wheat samples when compared to the organic products, the level of Fe within the organic products is higher than the conventional products. It is confirmed that the level of Cu, Zn and Fe within the green lentils in conventionally produced product, and the level of Zn and Fe within honey and egg samples in conventionally produced products is higher than organically produced products. It is also ascertained that the level of Zn, Fe and Cu within all samples are favorable considering the nutritional value. While the average level of metal within all analyzed organic products are determined as; within wheat Cu 3,68±0,17 ppm, Zn 18,89±2,44 ppm, Fe 38,89±1,48 ppm, within green lentils Cu 7,54±0,16 ppm, Zn 29,38±1,31 ppm, Fe 65,87±2,22 ppm, within honey Zn 17,90±1,38 ppm, Fe 10,43±0,62 ppm and within egg Zn 17,35±1,06 ppm, Fe 19,76±0,73 ppm, the average level of metal within the conventionally produced products is detected as; within wheat Cu 4,96±0,21 ppm, Zn 26,03±1,64 ppm, Fe 32,25±1,72 ppm, within green lentils Cu 7,81±0,15 ppm, Zn 36,80±2,20 ppm, Fe 73,10±2,44 ppm, within honey Zn 34,93±6,04 ppm, Fe 12,34±0,71 ppm and within egg Zn 18,84±1,21 ppm, Fe 21,45±1,43 ppm. At the end of the research, the average level of metal within the wheat and green lentils is determined as; Fe>Zn>Cu, and within honey Zn>Fe and within egg Fe>Zn.