Farklı sulama yönetimi uygulamalarının lizimetre koşullarında drenaj suyu kalitesine, toprak tuzluluğuna ve yoncada (Medicago sativa) verime etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SERTAN AVCI

Danışman: ENGİN YURTSEVEN

Özet:

Bu çalışma, farklı kalitedeki sulama sularının değişik yıkama oranları ile kullanılması durumunda, lizimetre koşullarında, toprak tuzluluğunun ve drenaj suyu kalitesinin nasıl değiştiğini ve bunun yanında yoncada (Medicago Sativa) su kullanımı ile verim ve bazı kalite kriterlerinin nasıl etkilendiğini belirlemek amacıyla, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dışkapı Yerleşkesi deneme alanları içerisinde 2011 ve 2012 yıllarında ve açıkta yetiştiricilik koşulunda yürütülmüştür. Denemeler 3 farklı sulama suyu kalitesi (0,25, 1,5 ve 3 dS/m) ve 4 yıkamayı içeren sulama hacmi (% 10, 20, 35 ve 50) konuları ile tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme şeklinde 3 yinelemeli olarak, toplam 36 lizimetrede yürütülmüştür. Denemelerde tuzluluk sorunu olmayan SLC bünyeli tarla toprağı kullanılmıştır. İlk yıl 6, ikinci yıl 7 sulama uygulaması yapılmıştır. Her sulama sonrası toplanan drenaj suyu örneklerinde ve aylık olarak alınan toprak örneklerinde tuzluluk analizleri yapılmıştır. Ayrıca bitki boyu ölçümleri ve biçim sonrası verim analizleri yapılmıştır. Drenaj suyu tuzluluk değerleri gerek sulama suyu tuzluluğu gerekse yıkama oranlarına göre farklılık göstermiştir. Bu farklılıklar özellikle ilerleyen sulama uygulamalarında ortaya çıkmıştır. Toprak profil tuzlulukları incelendiğinde, derinlikler itibariyle ve sulama suyu tuzluluklarına bağlı olarak toprak tuzluluklarının arttığı görülmüştür. Bitki su tüketimi ile su kullanım randımanı (WUE) değerleri incelendiğinde, tuzluluk konularının her iki parametre üzerinde de önemli etkiler yaptığı ve artan tuzluluklar ila su tüketimlerinin azaldığı gözlenmiştir. Aynı şekilde WUE değerleri de tuzluluk artışlarında azalma göstermiştir. Bitki verimi ve bitki boyu artan tuzlulukla azalmıştır. Bitkideki toplam kül içerikleri tuzluluk nedeniyle artmıştır. This study was executed to describe the impact of irrigation water quality and leaching fractions on drainage water quality and soil profile salinity in lizimeter conditions, cultivating alfalfa (Medicago Sativa). Water consumption, WUE and yield and some quality criteria of alfalfa were investigated as well. Experiments were suited at Ankara University Agricultural Faculty Dışkapı location during 2011 and 2012 vegetative period and drived on open air conditions. The experiments were conducted with 3 irrigation water salinities (0.25, 1.5 and 3 dS/m) and 4 irrigation volume concluded leaching (10% , 20% , 35% and 50% ) with 3 replications, in totally 36 lizimeters which filled with SLC soil taken from experimental field of Faculty of Agriculture. First year 6 and second year totally 7 irrigation applications were performed and for every irrigation, the drainage water which run out from the lizimeters, were collected and analyzed by salinity criteria. The soil samples were taken in different depth and analyzed to describe soil profile salinization affect. Plant height measurements and post-harvest yield analyzes were also performed. Drainage water qualities were changed with irrigation water quality and leaching fractions. This changes were more clear especially in the late periods of vegetation in each year. The soil profile salinities in depth were increased with increasing irrigation water salinity. The plant water use were affected by irrigation water salinities. Crop water consumption decreased with increasing irrigation water salinity, as well as WUE. Plant height and yield decreased with salinity. The total ash of alfalfa increased by increasing irrigation water salinity.