Yahudi kutsal kitabı, Yeni Ahit ve Kur'an-ı Kerim'de r-d-y kökünün artsüremli semantik incelemesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RAMAZAN ÜNSAL

Danışman: MESUT OKUMUŞ

Özet:

Yahudi kutsal kitabında Yeni Ahit ve Kur'an-ı Kerim'de "rdy" kökünün artsü-remli anlam incelemesini yaptık. Odak kavram olarak günlük konuşmalarımızda ve Kur'an'da çokça kullanılan "rdy" kökünü belirledik. İnceleme kökü, Kur'an'ın tasdik edici olarak vahyedildiği kendinden önceki semavi kitaplarda da kullanıldığından artsü-remli semantik metotla araştırılmıştır. Birinci bölümde, İbranice ve Tevrat sözlüklerinden kökün anlamı tespit edilmiş-tir. Tevrat metinlerinde yüklendiği anlamlarla ilgili örnekler verilmiştir. Kökün ilk anlamı "memnun olmak, beğenmek, hoşlanmak" ikinci anlamı ise, "canı gönülden kabul etmek" şeklinde geçmektedir. İsim olarak "bereket, lütuf, nimet, beğeni, kabul, dilediği gibi dav-ranmak" anlamlarına gelmektedir. Kök isim olarak zaman belirten "lütuf zamanı, lütuf yılı" gibi sözcüklerle de geçmektedir. Ayrıca "dilediğini yapmak" şeklinde "yapmak" fiiliyle de beraber kullanılarak deyim oluşturmuştur. Bu bölümde en çok "kabul etmek, kabul" anlamı kullanılmıştır. Günümüz İbranicesinde kullanılan "istemek" anlamına gel-memektedir. İncelediğimiz "rdy" kökü Yeni Ahit bölümünde üç kökle ifade edilebilecek ma-naları yüklenmiştir. Böylece çok anlamlı kelime haline gelmiştir. Yeni Ahit metinlerinde kök anlam daralmasına uğramış ve sadece "barışmak, uzlaşmak, hemfikir olmak" anlam-larına gelmektedir. Bu anlamının yanında "sürü, gütmek, çoban, papaz, düşünmek, dü-şünce, aptal, akılsız, zihin akıl" eş sesli kelime olarak anlamlarına gelmektedir. Son vahiy döneminde ise "memnun olmak, beğenmek, hoşlanmak" anlamları Al-lah'ın insanlardan ve insanların da Allah'tan memnun olması olarak ayetlerde geçmekte-dir. Bunun yanında "kabul etmek, seçmek, tatmin olmak, anlaşmak, onaylamak, sevmek ve yetinmek" anlamlarına gelmektedir. Girdiği kalplara göre de "anlaşmak, itaat etmek, gönlünü almak, izin vermek, seçmek, dilemek" anlamlarına gelmektedir. İsim olarak kök "İslam, bereket, lütuf, ihsan, nimet, ecir, kazanç, sevap" anlamlarına gelmektedir. Kökün geçtiği ayetlerde yüklendiği anlam "kabul etmek" anlamına uygun düştüğü sürece bu anlamı vermek herhangi bir anlam bozukluğuna neden olmamaktadır. Kökün anlam bakımından ilişkili olduğu kavramlar da bulunmaktadır. Bunlar "kabul etmek, irade, muhabbet, bereket" kavramlarıdır. Bu kavramlarla anlam bakımın-dan aynı anlamları yüklenseler de aralarında çok az da olsa anlam farkları bulunmaktadır. Kök günümüzde "Allah razı olsun" şeklinde dua olarak sık sık kullanılmaktadır. I have done a search of diachronic meaning of the root "rdy" in the Jewish holy book, New Testament and Quran. I have identified the root "rdy" as focus concept in the daily conversations and Quran. Because the examination root was also used in the heavenly books as verifiable for Quran, it has been studied with diachronic semantic method. In the first section, the meaning of the root is identified through Hebraic and Torah dictionaries. It is given some examples related to the meanings it has in the Torah texts. The first meaning of the root is "to be pleased, to like, to admire". The second meaning is "to appreciate…" As a noun it is used as "abundance, grace, blessing, taste, acceptance, behave as you desire." As a time, expression it is used like time of grace, year of grace. Also, it is used together with the verb do "as" to do whatever you wish, forming an opinion. In the section, the meaning is mostly used as "to accept, ac-ceptance". It does not mean "to want" as used in Hebrew nowadays. The root "rdy" I have studied is assigned some meanings which can be stated by three roots in the New Testament. It becomes multiple meaning word as a result. In the text of the New Testament, it has a narrower meaning and only it means "make peace, compromise, agree." It also means "herd, to herd, shepherd, priest, to think, opinion, stupid, mindless, mind" as homonymous. During the last testimony, the meaning as "to be pleased, to like, to enjoy" ap-pears in the verses that Allah is pleased with the people and the people are pleased with Allah. It means "to accept, to choose, to satisfy, to agree, to confirm, to like and to con-tent" as well. According to the forms it takes it also means "to agree, to obey, to concili-ate, to allow, to choose, to wish." It means "İslam, abundance, grace, gift, blessing, re-ward, gain, good deed" as a noun. It does not cause any meaning disorder as long as it is used as "to accept" in the testimony it passes. There are also some concepts which are related to the root in point of meaning. These concepts are "to accept, will, affection, abundance." Though they have same meanings related to meaning, there are few meaning differences. The root is now used as a call like "Allah is pleased with you".