Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: CANAN ÇİNPOLAT
Danışman: AYŞE ÖZFER ÖZÇELİK
Özet:Bu çalışma, Ankara'da yaşayan yetişkin tüketicilerin besin etiketlerini okumaya yönelik tutumları ve bunun üzerine cinsiyet faktörünün etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma grubunu Ankara'da bulunan iki büyük hipermarketten alışveriş yapan 110 erkek, 110 kadın toplam 220 tüketici oluşturmuştur. Araştırma verileri karşılıklı görüşme tekniği kullanılarak anket formu ile toplanmıştır. Kadın tüketicilerin %54.6'sı üniversite mezunu, %37.2'si memur; erkeklerin %63.7'si üniversite mezunu, %29.1'i memurdur. Kadın ve erkeklerin yaş ortalaması sırası ile 37.08 + 1.00 ve 37.20 + 1.14'tür. Tüketicilerin %91.4'ü yazılı ve görsel basında çıkan beslenme ile ilgili haberleri takip etmektedir. Kadınların %39.1'i erkeklerin %35.5'i ?yeterli? düzeyde beslenme bilgisine sahiptir. Besin satın alırken en çok etkilendikleri ilk üç faktör geçmiş deneyimler (407 puan), beslenme bilgileri (348 puan) ve besin ambalajı üzerindeki bilgilerdir (263 puan). Ambalaj üzerindeki bilgilerin tüketicilerin %76.8'inin her zaman ilgisini çektiği ve %87.2'sinin öncelikle son kullanma tarihine baktığı saptanmıştır. En yüksek oranda her zaman bakılan besin öğesi bilgisinin enerji (kalori) değeri (%30.5); en yüksek oranda etiketi daima okunan besinin süt, yoğurt ve peynir olduğu (erkek %79.2, kadın %81.8) olduğu tespit edilmiştir. Tüketicilerin %47.3'ünün besin etiketleri üzerindeki bilgilerin faydalı olduğu görüşüne kesinlikle katıldıkları belirlenmiştir. Etiketlerin üzerindeki yağsız veya ekstra yağsız gibi ibarelerin erkek tüketicilerin %70.9'u, kadınların %66.4'ü tarafından kolay anlaşıldığı, tüketicilerin %37.3'ünün ise her besin öğesinin günlük ihtiyacı karşılama yüzdesi bilgisini anlamakta zorlandığı bulunmuştur. En çok güvenilen besinlerin ?etiketinde iyi posa kaynağı? yazan besinler (%22.7) ile ?etiketinde light yazan besinler? olduğu (%22.7) saptanmıştır. En yüksek oranda hiç güvenilmeyen besinler ise ?etiketinde katkısız, %100 doğal? yazan besinlerdir (%14.1). Tüketicilerin %98.2'sinin besin etiketlerini gerekli bulduğu, besin etiketlerinde yer alan ifadelerden en çok yazılı ifadelerin (%68.2) anlaşıldığı belirlenmiştir. Besin etiketlerinin tüketicilerin %36.8'inin satın alma kararını sık sık etkilediği saptanmıştır. Abstract This study was made in order to investigate the adult consumers? habits on reading the food labels and to determine the gender factor effect on this. The Research group was made out of 220 consumers, 110 men and 110 women who made shopping from two big hypermarkets in Ankara. The research materials were collected with questionnaire form by using face to face interview technique. 54.6% of women consumers were university graduates, 37.2% are government employees 63.7% of men consumers were university graduates and 29.1% were government employees. Average age of women and men respectively were 37.08 + 1.00 and 37.20 + 1.14. 91.4% of the consumers followed the news on food in written and visual press. 39.1% of women and 35.5% of men had adequate level nutrition knowledge. When they were buying food (nutrient) they were mainly effected from three factors these were past experiences (407 points), food knowledge (348 points) and the information on food labels (263 points). It has been determined that the info on the packages always arose interest in 76.8% of the consumers and 87.2% looked primarily to expire dates. In addition to that, energy (calorie) value (%30.5) of the food item was one that was always referred in highest rate, the food item that?s always the label read was milk, yogurt and cheese (men 79.2%, women 81.8%). It was stated that 47.3% of the consumers believed absolutely that the information on the food labels were useful.70.9% of men consumers and 66.4% of women consumers could easily understand the expressions such as ?fat free or extra fat free? on the labels. It was reported that 37.3% of the consumers had difficulty in understanding the information of the percentage of daily value for each nutrient. The most trusted food was the food that had ?good fiber resource? (22.7%) and ?light? (22.7%) remarks on their labels. Mostly untrustable food were the ones which had ?free from additives?, 100% natural? on their labels (14.1%). It was determined that 98.2% of consumers believed that food labels are necessary and that mostly the written statements were understandable (68.2%). The food labels affected 36.8% of consumers? buying decisions frequently.