Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ABDUL CELİL UZBEK
Danışman: SEYFETTİN ERŞAHİN
Özet:Bu tezimizde İsfizari‟nin tarihçiliği, hayatı, kişiliği ve eserleri hakkındabilgiler vermeye çalıştık. Tezimiz iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümün anabaşlıkları; İsfizari‟nin hayatı boyunca bulunduğu görevlerden, bıraktığı eserlerden,ilmi ve siyasi çevresini etkileyen hususlardan oluşmaktadır. İkinci bölümde ise;İsfizari‟nin eserini yazarken takip ettiği metodu, rivayetleri, kaynakları, tarih anlayışıve tarihçiliği üzerinde durduk.Muinuddin Muhammed Zemeçi İsfizari Afganistan,‟ın Herat vilayetininİsfizar ilçesinde dünyaya gelmiştir. İsfizari‟nin hayatı ile ilgili kaynaklarda çok fazlabilgi bulunmamaktadır. Babasının ismi Abdullah olduğu, Herat‟ın İsfizar ilçesindedünyaya geldiği, eğitimini Herat‟ta bittirdikten sonra Timuri Sultanlarından SultanHüseyin Baykara‟nın sarayında Hoca Mecdduddin Muhammed„in denetimindegöreve başladığı bilinmekte ve 915/1509 yılında vefat ettiği tahmin edilmektedir.İsfizari, Baykara sarayında kâtiplik, münşilik işlerinden sorumlu olarak çalışmış veHoca Mecduddin Muhammed‟in isteği üzerine ilk eseri Teressül-i İsfizari eseriniyazmıştır.İsfizari, Hoca Mecduddin Muhammed‟in görevden alınmasının ardındanHoca Kıvamüddin Nizamülmülk-i denetiminde aynı işine devam etmiştir.Kıvamüddin Nizamülmülk-i‟nin isteği üzere Herat tarihi ile ilgili, Ravzatül Cennat FiEvsafi Medineti Herat eserini yazmıştır. Bu eserinde Timuriler dönemini, kendiyaşamış olduğu Sultan Hüseyin Baykara dönemini, Herat şehrini ve civar ilçeleri,vilayetlerin coğrafi ve tarihi konumlarını anlatmıştır. Bu eser birkaç nüshadanoluşmaktadır ve Muhammed Kazım İmam bu nüshaları bir araya toplamış ve 2 cilthaline getirmiştir. İsfizari‟nin diğer eserleri şunlardır; “Divan-ı Eş‟ar”, “Gülşen-iİkbal”, “Dah Meclis Ba- Nasr.”Abstract In our thesis, we have tried to give information about İsfizari‟shistoriography, life, personality and works. This thesis consists of two sections. Themain topics of the first part; the tasks which İsfizari had throughout his life, theworks he left and the issues affecting his scientific and political circles. In the secondpart we have examined the method he followed, rumor, resources, the understandingof history and historiography.Muinuddin Mohammad Zemechi İsfizari was born in İsfizar district of Heratprovince, Afghanistan. There is not much information about İsfizari‟s life in thesources. It is known that his father‟s name was Abdullah, he was born in İsfizardistrict of Herat, after finishing his education in Herat he started to work in control ofHodja Mejduddin Mohammad in Sultan Hussein Baykara‟s palace who was one ofthe Timurid sultans and it is estimated that he died in 915/1509. İsfizari worked asclerk in Baykara‟s palace and at Hodja Mejduddin Mohammad‟s request he wrote hisfirst work “Teressul-i İsfizari.”After Hodja Mejduddin Mohammad was dismissed, İsfizari continued thesame job in Nizam al-Mulk-i Kıvamuddin‟s control. At Nizam al-Mulk's request hehas written “Ravzatul Jennat Fi Evsafi Medineti Herat” which is about the history ofHerat. In this work, he has referred the period of Timurids, Sultan Hussein Baykara‟speriod which he lived, geographical and historical locations of Herat, surroundingcounties and the provinces. This work consists of several copies and ImamMohammad Kazim gathered together these copies and has become two volumes.İsfizari's other works are “Divan-ı Esh‟ar”, “Gulshen-i İqbal” and “Dah Meclis Ba-Nasr.”