Finans sektöründe kamunun aydınlatılması ve Türkiye uygulaması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞE NUR CANBALOĞLU

Danışman: KADİR GÜRDAL

Özet:

ÖZET 1990’lı yıllardan itibaren bilgilendirme eksikliği ve yetersiz denetim faaliyetleri nedeniyle dünya çapında muhasebe ve denetim skandalları ya anmı , irket batmaları ve finansal krizler ortaya çıkmı tır. Bu nedenle kamunun zamanında, gerçeğe uygun ve güvenilir bir biçimde bilgilendirilmesi, mali tablo ve raporların iyi bir biçimde denetlenmesi konularındaki düzenleme ve denetleme eksikliklerinin giderilmesine ihtiyaç olduğu anla ılmı tır. Diğer taraftan; sermaye piyasalarının entegrasyonu, uluslararası alanda faaliyet gösteren irketlerin ve ülkeler arası ticari faaliyetlerin hızla artması ile bilgilendirmenin yeterli, güvenilir, anla ılabilir, kar ıla tırılabilir, gerçeğe uygun ve standart bir ekilde yapılmasının önemi giderek artmı tır. effaflık ilkesi gereği i letmelerin kendi faaliyetleri hakkında kamuyu aydınlatmaları zorunluluk haline gelmi tir. Bu çerçevede, ulusal ve bölgesel otoriteler ile uluslararası düzeyde muhasebe, raporlama ve denetim konularında standart hazırlayan kurulu lar; irket ortakları ve diğer menfaat sahiplerinin i letmelerle ilgili menfaatlerinin korunması amacıyla çe itli düzenleme ve uygulamalar geli tirmeye ba lamı tır. Yapılan düzenlemeler, kamunun sağlıklı bir biçimde bilgilendirilmesini sağlamak amacıyla olu turulmu standartlar ile kötü niyetli ki ilerin menfaat sahiplerini zarara uğratacak faaliyetlerinin önlenmesine ili kin düzenlemeleri içermektedir. Yapılan tüm düzenleme ve uygulamaların temel amacı; i letme ortakları ve i letmeyle ilgili diğer menfaat sahiplerinin yeterli bir biçimde bilgilendirilmesini sağlamak, bu ki ilerin eksik ya da yanlı bilgilendirilmesinden dolayı kar ı kar ıya kalacakları risk ve zararları azaltmak, sermaye piyasalarının etkin bir biçimde i leyi ine katkı sağlamak ve genel olarak ülke ve dünya ekonomisinde büyüme ve ilerlemeler yaratmaktır. Uluslararası alanda muhasebe, raporlama ve denetim standartları olu turulması, bu standartların kullanımının desteklenmesi yönünde birçok ülke otoritesi ve uluslararası kurulu faaliyet göstermektedir. Dünya çapında genel eğilim IASB tarafından yayımlanan muhasebe ve raporlama standartlarının ve 110 IAASB tarafından yayımlanan uluslararası denetim standartlarının kullanımı yönündedir. Türkiye’de ise, TMSK’nın kurulu u ve TMS ve TFRS’lerin yayımlanması ile uluslararası muhasebe ve raporlama standartları kullanılmaya ba lanmı tır. 6102 sayılı TTK’nın ilgili hükümlerinin yürürlüğe girmesi ile henüz TMS ve TFRS’leri kullanmayan i letmeler de bu standartları kullanmaya ba layacaktır. Diğer taraftan, 6102 sayılı Kanunda denetime ili kin birçok hüküm yer almaktadır. Bunlar, Türkiye Denetim Standartlarının kullanımının zorunlu hale getirilmesi ve Türkiye Denetim Standartları Kurulunun kurulmasıdır. Böylece, finansal piyasaların entegrasyonuna ve kamunun sağlıklı bir biçimde bilgilendirilmesine katkı sağlayacak muhasebe, raporlama ve denetim standartlarına büyük ölçüde uyum sağlanacak ve vergi kayıplarının önüne geçilecektir. Ayrıca, i letmelerin ulusal ve uluslararası finansal piyasalarda kaynak bulmasının önü açılmı , kaynak tahsisinin daha etkin bir ekilde yapılması ve dolayısıyla yatırımların artmasıyla ülke ve dünya ekonomisinin geli mesi sağlanmı olacaktır. ABSTRACT Since the 1990s, accounting and auditing scandals, bankruptcies and financial crises took place around the world due to lack of information and inadequate audit activities. Therefore, it was realized that there was a need to eliminate the shortages of regulatory and supervisory issues in order to provide timely, fair and reliable information, financial statements and reports. On the other hand, the importance of satisfactory, reliable, understandable, comparable, fair and standard disclosure has gradually increased due to the integration of capital markets, and transnational companies operating in the international area with the increase of commercial activities. According to the principle of transparency, it became an obligation to inform stakeholders about firm’s activities. In this context, national, regional authorities and institutions constituting international standards on accounting, financial reporting and auditing have constituted many regulations and applications to protect investors and other stakeholders of the companies. The regulations and applications include standards and regulations which aim to inform stakeholders in a sound way and protect them from destructive actions of malicious people. The primary objectives of all regulations and applications are informing investors and stakeholders satisfactorily, diminishing their risks and losses due to deficient or improper disclosure, contributing to the effective functioning of capital markets and creating growth and progress in the country and the world economy in general. There are many national authorities and international organizations operating to constitute accounting, reporting and auditing standards, and to support the adoption of these standards. The globally trend is using international accounting, reporting standards issued by IASB and auditing standards issued by IAASB. In Turkey, however, international accounting and reporting standards began to be used with the establishment of Turkish Accounting Standards Board and the publication of Turkish Accounting and Reporting Standards. Companies which are 112 not subject to the international accounting and reporting standards will have to use these standards in accordance with Turkish Trade Law No 6102. Moreover, there are many articles in terms of auditing in the Law No. 6102. These are implementation of Turkish Auditing Standards and establishment of The Turkish Auditing Standards Board. Thus, Turkey will achieve to comply with the international accounting, reporting and auditing standards in the near future that will contribute to the integration of financial markets and to inform public in a sound way ,and prevent loss of tax. Besides, it will enable companies to find financial source in national and international markets easily; provide efficient allocation of resources and it will ensure development of countries and world as a consequence of investment increase.