Tip 2 diyabetli hastalara verilen beslenme eğitiminin beslenme bilgi ve alışkanlıkları üzerine etkisinin incelenmesi

MAHSA MALEK

Tip 2 diyabetli hastalara verilen beslenme eğitiminin beslenme bilgi ve alışkanlıkları üzerine etkisinin incelenmesi

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MAHSA MALEK

Danışman: FUNDA PINAR ÇAKIROĞLU

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırma, Tip 2 Diyabetli hastalara verilen beslenme eğitiminin beslenme bilgi ve alışkanlıkları üzerine etkisinin incelenmesi amacıyla, Tebriz Sina Devlet Hastanesi’nin Diyabet Kliniğine başvuran 20 Tip II diyabet hastası üzerinde yürütülmüştür. Beslenme eğitimi sadece deney grubuna (10 hasta) araştırıcı tarafından haftada 1saat olmak üzere toplam 4 hafta süre ile “bireysel eğitim” şeklinde verilmiştir. Araştırma verileri 4 aşamada (Hastaneye ilk başvuru sırasında, Beslenme eğitimi programının uygulanmasından hemen sonra, Beslenme eğitiminden 2 ay sonra ve Beslenme eğitiminden 3 ay sonra) bireysel görüşme teknikleri kullanılarak toplanmıştır. Bireylerin, beslenme bilgisi, biyokimyasal analizleri (Açlık kan şekeri, postprandial kan şekeri, trigliserit, total kolesterol, HDL kolseterol, LDL kolesterol, kreatinin, ürik asit, HbA1c), 3 günlük besin tüketimleri ve fiziksel aktivite durumları belirlenmiştir.Elde edilen veriler sonucunda eğitim alan hasta grubunun beslenme bilgi puanlarında olumlu yönde artışlar olmuştur ve puan ortalamaları arasındaki farklar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p=0.001). Metabolik kontrol değişkenlerinden açlık kan şekeri, postparandiyal kan şekeri, toplam kolesterol, LDL-kolesterol, HbA1c değerleri önemli ölçüde düşmüştür ve ölçümler arasındaki farklar önemli bulunmuştur (p=0.001). Eğitim alan hastaların vücut ağırlıkları ve beden kütle indeksleri eğitim sonrasında düşmüştür ve bu sonuçlar istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0.000). Beslenme eğitiminin hastaların enerji, protein, karbonhidrat, yağ, kolesterol, posa ve kalsiyum alımları üzerinde etkisinin önemli olduğu saptanmıştır(p<0.01). Eğitim alan hastaların trigliserit, HDL-kolesterol, kreatinin ve ürik asit ölçüm değerlerinde de düşüş görülmüş ancak istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur.Diyabetli hastalara verilen beslenme eğitiminin amacına ulaştığı sonucuna varılmıştır.Abstract This study was conducted on 20 Type II Diabetes patients who presented to the Diabetes Clinic of Tebriz Sina Public Hospital and aimed to investigate the effects of offering nutrition education on these patients’ nutrition knowledge and habits. Nutrition education was only offered to the experimental group (10 patients) in the form of “one-on-one training” delivered by the researcher 1 hour weekly for a total of 4 weeks. Data were gathered in 4 stages (Initial presentation to the hospital; immediately after the implementation of nutrition education; 2 month after the education; and 3 months after the education) by using individual interview techniques. The nutrition knowledge, biochemical analysis results (starvation blood sugar, postprandial blood sugar, triglycerides, total cholesterol, HDL cholesterol, LDL cholesterol, creatinine, uric acid, HbA1c), 3-day food consumption, and physical activity levels of individuals were identified.Data obtained showed a positive increase in the nutrition knowledge scores of the patient group who undertook training and a statistically meaninigful difference between the mean scores (p=0.001). Of the metabolic control variables, starvation glucose level, postprandial blood sugar, total cholesterol, LDL-cholesterol, and HbA1c values decreased significantly and the differences between the measurements were meaningful (p=0.001). Body weight and BMI of trained patients decreased at the end of the training and the results were statistically meaningful (p=0.000). It was thus concluded that nutrition education had a significant effect on patients' energy, protein, carbohydrate, fat, cholesterol, fiber and calcium intake (p<0.01). The triglyceride, HDL-cholesterol, creatinine, and uric acid values of trained patients were also lower, but not statistically meaningful. It was concluded that the nutrition education offered to diabetic patients had achieved its purpose.