Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ZÜHTÜ POLAT
Danışman: HARUN BAYRAKTAR
Özet:Venturia inaequalis'in neden olduğu elma kara lekesi hastalığı dünya genelinde elma üretim alanlarında ekonomik olarak sorun olan en önemli hastalıklardan birisidir. Hastalık kontrolünde farklı yöntemler önerilmekle beraber en etkili mücadele yöntemi fungisit uygulamasıdır. Bununla birlikte kullanılan fungisitlere karşı patojen direncinin gelişimi önemli bir problem olup hastalığın kontrolü için yaygın kullanılan Methyl Benzimidazole Carbamate (MBC), Sterol Biyosentez İnhibitörü (SBI) ve Strobilurin grubu bazı fungisitler direnç riski taşımaktadır. Bu çalışmada ülkemizdeki önemli elma üretim alanlarında (Niğde, Isparta, Karaman, Çanakkale, Bursa) elma karalekesi hastalığına karşı yaygın olarak kullanılan ve yüksek seviyede direnç riski olan thiophanate-methyl, myclobutanil, difenoconazole ve kresoxim-methyl fungisitlerinin risk durumları klasik ve moleküler yöntemler kullanılarak değerlendirilmiştir. Değerlendirilen toplam 470 tek spor izolatının %93.4'ü thiophanate methyle karşı dirençli iken %27.2 si Myclobutanile karşı dirençli, %50.4'ü ise orta seviyede dirençli olarak bulunmuştur. Difenoconazole'de test edilen izolatların %7.2'si dirençli iken kresoxym methyle karşı izolatların %97.66'sı dirençli olarak sınıflandırılmıştır. MBC sınıfından thiophanate-methyle karşı direncin β-tubulin geninin 198 kodonunda meydana gelen mutasyondan kaynaklandığı, Strobilurin sınıfı fungisitlerden kresoxim methyl'de ise direncin nedeninin cytochrome b geninde meydana gelen G143A mutasyonundan kaynaklandığı yapılan moleküler çalışmalarla ortaya konulmuştur. Bu kapsamda ülkemizde elma karalekesi hastalığına karşı kullanılan fungisitlerin direnç risk durumlarının dikkate alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir. Apple scab caused by Venturia inaequalis is one of the most economically important diseases on apple production areas worldwide. Fungicide management is the most effective tool to control the disease despite the existence of different control methods. However, the development of pathogen resistance to fungicide is an important obstacle and some fungicides in Methyl Benzimidazole Carbamate (MBC), Sterol Biosynthesis Inhibiting (SBI) and Strobilurin groups which are widely used for controlling the disease contain the risk of fungicide resistance. This study evaluated the risk levels of thiophanate-methyl, myclobutanil, difenoconazole and kresoxim-methyl which are considered as high risk fungicides and widely used for apple scab disease in the important apple production areas (Niğde, Isparta, Karaman, Çanakkale, Bursa) of Turkey using conventional and molecular methods. Of 470 single spore isolates tested, 93.4% was resistant in thiophanate methyl, while 27.2% and 50.4% were resistant and moderately resistant in myclobutanil. Difenoconazole and kresoxym methyl resistance were confirmed in 7.2 and 97.66% of the isolates tested, respectively. Molecular studies revealed that the resistance to the MBC fungicide thiophanate-methyl resulted from a mutation at codon 198 in β-tubulin gene, while the G143A mutation of cytochrome b caused resistant to the Strobilurin-related fungicide kresoxim-methyl. Thus, the risk situations of these fungicide resistance should be taken into consideration in disease management of apple scab in Turkey.