Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAFİZE ELDERŞEVİ
Danışman: ESRA GÖZELER
Özet:Çalışmamızda Kur'ân'ın nuzûl süreci içerisinde n-z-l kökünün anlamında daralma, genişleme veya değişme olup olmadığını tespit etmeyi amaçladık. "Kur'ân'da "N-z-l" Kökünün Semantik İncelemesi" isimli bu çalışmamızın birinci bölümünde, n-z-l kökünün anlam tahlili için söz konusu kökün anlamı ilk ve son dönem Arapça sözlüklere dayanarak belirlenmiş ve bunların karşılıkları verilmiştir. İkinci bölümde de n-z-l köklü kelimeleri türevlerine ayırdık, nuzûl sırasına göre sıralayıp Mekkī ve Medenī olmak üzere iki kısımda Muḳātil, Ṭaberī ve Zemaḫşerī'nin tefsirlerinde inceledik. Bu inceleme sonucu ortaya çıkan türevleri konularına göre gruplara ayırıp birer örnekle açıklayarak bir sonuca ulaşmaya çalıştık. Kur'ân'ın indirilmesini de ifade eden bir kök olan ve Kur'an'da 257 âyette 12 formda 293 defa geçen n-z-l kökünün on tanesi cehennem, azap ve şeytanlar için kullanılırken geriye kalan iki yüz seksen üç tanesinin kıymetli şeyler için kullanılmıştır. Muḳātil ve Ṭaberī söz konusu kök için herhangi bir nuans farkına değinmezken, Zemaḫşerī'nin n-z-l kökü için nüans olduğunu tefsirinde ortaya koymaya çalıştığını tespit ettik. Neticede çalışmamızda n-z-l kökünün Mekkī ve Medenī âyetlerindeki kullanımlarından, bazı lügat âlimlerinin ve tefsirlerini incelediğimiz müfessirlerden Zemaḫşerī'nin iddia ettiği nüanslarının olmadığını ve bu kökün herhangi bir anlam daralması, değişmesi veya anlam kaymasına uğramadığını tespit ettik. In our study, we aimed to analyze whether there is a narrowing, expanding and altering in the meaning of word n-z-l during the process of Qur'anic revelation. We analyzed our study in two parts. In the first part, we identified meaning of n-z-l based on the first and last period of Arabic lexicons. In the second part, we seperated words that derived from n-z-l and sorted chronologically based on Mekki and Medeni surahs and anaylzed its meanindgs in Muqātil, Ṭabarī ve Zamakhsharī's tafseer works. We tried to come to a conclusion with an example of each derived words that were categorized based on their topics. The n-z-l has been mentioned 293 times. These are as 12 different forms in 257 verses. They were mentioned 10 times for torment, hell and satan and rest of them were used for precious things including one of the words that refers to when Qur'an revealed. We found out that Zamakhsharī tried to touched based nuance of n-z-l in his tafseer although Mukqātil and Ṭabarī did not do. In conclusion, in our study, we found out that there is not any narrowing, expanding and altering in the meaning of word n-z-l according to some lugat scholars including explicators who thought of opposite opinion of Zamakhsharī's claims regarding the nuance of n-z-l.