Afganistan’da iktidar mücadelesi ve dış müdahaleler, 1973-2014


Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mohammad Aref SALİHY

Danışman: ATAY AKDEVELİOĞLU

Özet:

Bu çalışmada, Afganistan’ın sürekli olarak iktidar mücadelelerinde maruzkaldığı ve dış müdahaleleri da bu konuda dolaylı ya da doğrudan müdahaledebulundukları özellikle 1973-2014 yıllar arası ele alınmıştır.Birinci bölümde, krallık rejiminin devrilmesi ve cumhuriyet yönetimininkurulması, cumhuriyet rejimine karşı başlayan islamcı hareketler, solcu partilerinyaptığı darbe ve iktidarı ele geçirmeleri incelenmiştir.İkinci bölümde SSCB’nin doğrudan Afganistan’da askeri müdahaledebulunduğu, halk ve mücahit grupların işgalci güce karşı mücadeleleri, müdahale ileilgili BM’nin kararı, SSCB’nin Afganistan’dan çekilmesi ve SSCB’ninAfganistan’dan çekilmesinden sonra devam eden SSCB yanlısı rejimin islamcıgruplar tarafından devrilmesine kadar incelenmiştir.Üçüncü bölümde mücahit grupların iktidara gelmesi, Taliban’ın ortaya çıkışı,iktidara gelmesi ve iç ve dış siyaseti ele alınmıştır.Dördüncü bölümde 11 Eylül’den sonra 11 Eylül ile ilgili NATO ve BMkararları, Taliban’la mücadele, Taliban’ın devrilmesi, Bonn antlaşması,Afganistan’da yeni bir dönemin başlaması, Taliban’ın yeniden güçlenmesi, ABD’nin2009 Afganistan stratejisi, Afganistan ABD stratejik anlaşması ve 2014 sonrasıAfganistan ele alınmıştır.AbstractIn this study, the continuous struggle for power in Afghanistan and foreignintervention, that directly or indirectly in this regard is studied. Especially from1973-2014.In the first chapter, the disappearance of the kingdom period, theestablishment of republican government, begining the Islamist movment and theleftist parties impervious coup and seized power, have been mentioned.In the second chapter, the USSR direct military intervention in Afghanistan,people's and mujahideen groups in struggle against the occupyed forces. The UN'sdecision on the intervention of the USSR, USSR withdrawal from Afghanistan, Afterwithdrawal of the USSR and the USSR continued pro-regime until it was overthrownby Islamist groups have been investigated.In the third chapter, the coming to power of the mujahideen groups, theemergence of the Taliban and the interior and foreign politics of them have beendiscussed.In the Fourth chapter, after September 11, NATO and UN resolutions aboutSeptember 11, the fight against the Taliban, the Taliban's overthrow, Bonnagreement, the start of a new era in Afghanistan, the Taliban's re-empowerment, theUnited States 2009 Afghanistan strategy, Afghanistan and the US strategicagreemnet and Afghanistan after 2014 have been discussed.