Paleosen yaşlı Çaldağ karbonatlarının petrofiziksel karakterinin belirlenmesi, Tuzgölü havzası (İç Anadolu), Türkiye


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞEFİK ONUR ERGENE

Danışman: TURHAN AYYILDIZ

Özet:

Tuzgölü Havzası'nda yüzeyleyen Paleosen yaşlı Çaldağ Formasyonu resifal karakteri ile petrol aramaları bakımından önemli bir birimdir. Çaldağ Formasyonu'na ait birimler, havzanın doğusunda Karapınaryaylası, Mezgit Kireçtaşı Ocağı, Kızılkale Tepe ve havzanın batısında ise Dulayşe Bahçesi bölgelerinde yüzeylemiştir.Karapınaryaylası ölçülü stratigrafik kesitinde, uyumsuz olarak Asmaboğazı Formasyonu üzerine gelen çakıltaşının üst kesimlerindeki Çaldağ Formasyonu'ndan türemiş çakıllı resifal kireçtaşı blokları olistostromal bir özellik göstermektedir. Bunun haricinde, havzada değişik boyutlarda blok halinde de gözlenir. Diğer ölçülü stratigrafik kesitler resif ve resif çevresi birimler ile karakterize edilmektedir. Paleontolojik değerlendirmeler sonucunda, Çaldağ Formasyonu'nun kireçtaşı çökeliminin havzanın doğusunda Alt Paleosen ? Daniyen ve batısında Üst Paleosen ? Tanesiyen yaşında başladığı belirlenmiştir.Kayaç gözenekliliği olarak boşluk, çatlak ve az oranda tane arası gözenek gözlenmiştir. Çatlak gözenekliliği büyük oranda kalsit ve demir oksit çimento ile yok edilmiştir. Nitel gözeneklilik değerlendirmeleri için mavi reçine ile doyurulmuş örnekler üzerinde yapılan çalışmalarda % 1 - % 2 oranında çatlak gözenekliliği belirlenmiştir. Kireçtaşlarındaki gözeneklilik ve geçirgenlik ölçümlerinden, Mezgit Kireçtaşı Ocağı'nda ve Dulayşe Bahçesi'nde sırasıyla % 0.3 - % 1.7, 0.01 ? 0.04 md; % 0.7 - % 2.9, 0.01 - 0.02 md değerleri tespit edilmiştir.Laboratuvarda yapılan bu analizlerin yanında Karapınar - 1 ve Aksaray - 1 kuyularından kuyu logları değerleri alınmıştır. Bu loglar (Nötron, Sonik, Kütle Yoğunluğu ve Eğim) ile çeşitli abaklar kullanılarak formasyonun gözeneklilik değerleri belirlenmiştir.Birime ait örneklerin petrografik ve laboratuvar analizleri, birimin hazne kaya karakterinin, yüzey verilerine göre zayıf - orta, kuyu verilerine göre ise iyi olabileceğini göstermiştir.Abstract Paleocene aged Çaldağ Formation which exposures in the Tuzgölü Basin is an important unit with its reefal characteristics with respect to petroleum exploration. The units which belong to Çaldağ Formation are observed as Karapınaryaylası, Mezgit Kireçtaşı Ocağı, Kızılkale Tepe at the eastern of the basin and regions of Dulayşe Bahçesi at the western part of the basin.Karapınaryaylası pebbly (gravelly) limestone blocks which are derived from conglomerate of the upper parts of Çaldağ Formation that is unconformably overlying Asmaboğazı Formation in the scaled stratigraphic section shows an olistostromal characterics. Furthermore, they can be observedas blocks at different sizes in the basin. The other sized stratigraphic sections are characterized by reefs and the units belong to reef environments. It is determined that limestone deposition started at Lower Paleocene and Daniyen at the eastern part and Upper Paleocene and Tanesiyen at the western part of the basin as a result of paleontological assessments.As rock porosity, void, fracture and pore between grains were observed. Fractured porosity was disappeared mostly by calcite and iron oxide cement. According to the studies which were conducted to evaluate the qualitative porosity, fractured porosity was determined as a rate of %1 to %2 on the samples saturated by blue resin. Porosity and permeability of limestone, at the Mezgit Kireçtaşı Ocağı and Dulayşe Bahçesi were measured as %0.3 - %1.7, 0.01 - 0.04 md; %0.7 - %2.9, 0.01- 0.02 md respectively.Besides these laboratory analyses, log values were taken from Karapınar -1 and Aksaray -1 wells. By using these logs (neutron, sonic, density and dipmeter) and charts porosity values of the formation were determined.Petrographic and laboratory analyses belong to the unit show that reservoir rock characteristic can be determined as weak to moderate according to surface data and good according to well data.