Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gizem Saygın
Danışman: GÜL NİLHAN TUĞ
Özet:Bu çalışmada, tohumlu bitkiler için model organizma olan Arabidopsis thaliana ‘nın akrabası olan ve tuzcul alanlarda yayılış gösteren Erophila verna subsp. verna türünün çimlenme döneminde tuza direncinin araştırılması ve halofit mi yoksa tuzdan kaçınan bir tür mü olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. E. verna subsp. verna tohumları saf suda ve farklı tuz konsantrasyonlarında (100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000 mM NaCl), 8º C/ 16º C 12 s/ 12 s fotoperiyotta 20 gün boyunca çimlendirilmiştir. Deneyler sonucunda çimlenme yüzdeleri saf suda % 99, 100 mM NaCl ‘de %83, 200 mM NaCl ‘de % 2, 300 mM NaCl ‘de % 1 şeklindedir. 400 mM NaCl ve üzerindeki tuz konsantrasyonlarında hiçbir tohum çimlenmemiştir. Tuzluluk denemeleri sonunda çimlenmeyen tohumlar saf suda iyileştirmeye alınmıştır. İyileştirme deneyi sonrasında çimlenme yüzdeleri ortalama olarak % 87.3 olarak belirlenmiştir ve çimlenmeyen tohumlar canlılık testine tabi tutulmuştur. Artan tuz konsantrasyonu ile birlikte çimlenme oranlarındaki ani düşüş E. verna subsp. verna ‘nın tuza karşı dirençli olmadığını ve tuzluluğun tohum çimlenmesi üzerinde önemli bir baskı oluşturduğunu ortaya koymaktadır. Tohumlarının tuza karşı hassas olmasına karşın E. verna subsp. verna ‘nın tuzcul alanlarda geniş yayılış göstermesinin hedef türün çimlendiği dönemde topraktaki tuzluluk oranındaki azalmadır. Bu durumda E. verna subsp. verna taksonunun halofit olmadığı ve tuzdan kaçınan efemeral bir tür olduğu söylenebilir. Abstract In this study, it was aimed to determine whether Erophila verna subsp. verna, which is a relative of model organism Arabidopsis thaliana and distributing around saline areas, is a halophyte or not and to research the salinity tolerance during germination period. E. verna subsp. verna seeds were germinated at distilled water and different NaCl concentrations (100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900, 1000 mM) at 8/ 16ºC 12/ 12 h photoperiod for 20 days. The NaCl concentrations and the germination percentages were as follows distilled water 99 %, 100 mM NaCl 83 %, 200 mM NaCl 2 %, 300 mM NaCl 1 % and no germination over 300 mM NaCl. Un-germinated seeds were taken into recovery and show 87.3 % mean germination, and the ones still ungerminated were tested for viability. Increase in salinity cause decrease in germination rate which means that E. verna subsp. verna is not resistant to salinity but salinity has important pressure on germination. The tolerance of E. verna subsp. verna seeds to salinity, although it has a wide distribution area at halophte areas, is result of decrease in soil salinity during germination period. It can be concluded that E. verna subsp. verna is not a halophyte it is a salt avoider.