Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BURCU UMUT ZAN
Danışman: SAİME ÖZLEM GÖKKURT DEMİRTEL
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Hızla gelişen dünyada varlığını sürdürmek isteyen ülkeler bilgininüretilmesine ve üretilen bilginin kullanılarak yeni uygulama alanlarına taşınmasına önem vermeye başlamıştır. Yeni fikirlerin üretilmesinde farklı bilgi ve beceriler ile donanımlı bilim insanlarının birbirlerini tamamlayarak bilgi paylaşımında bulunması modern araştırma sistemlerinde işbirliği çalışmaları ile teşvik edilmektedir.Son yıllarda araştırma işbirliklerinin incelenmesi matematiksel ve istatistiksel yöntemlerin kullanıldığı bibliyometrik çalışmaların odak noktası haline gelmiştir. Matematiksel ve istatistiksel yöntemlerin kullanıldığı bibliyometrik çalışmalara ait analizler, atıf veri tabanlarının kullanılması ile eldeedilmektedir. 50 yılı aşkın süredir bibliyometrik çalışmaların yapılabildiği kapsamlı veri tabanı olma özelliğini taşıyan Bilimsel Bilgi Enstitüsü (Institute for Scientific Information, ISI) bu özelliğini 2004 yılına kadar korumuştur. Ancak, 2004 yılında Scopus’un kurulması ile beraber atıf indeksleyen veri tabanlarıarasında bir rekabet ortamı oluşmuştur. Bu bağlamda her iki veri tabanında Türkiye’nin profilini çıkarmak, sosyal ve beşeri bilimler ile temel bilimler alanlarında ortak yazarlı çalışmaları karşılaştırıp, disiplinler arası farklılıkları tanımlamaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu ihtiyaç doğrultusunda tezin konusu; 2001-2010 yılları arasında ortak yazarlı çalışmalarda temel bilimler alanında matematik konu başlığında üretilen yayınları Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) ve Bilkent Üniversitesi örnekleri üzerinden ülkeler, kurumlar ve yazarlar arası işbirliği çalışmalarını değerlendirerek, kullanılan dergileri yine işbirliği çerçevesinde karşılaştırmaktır. Matematiksel ve istatistiksel yöntemlerikullanıldığı bibliyometrik çalışmalarda, analizler atıf veri tabanlarının kullanılması ile elde edilmektedir. Çalışmamızda atıf veri tabanlarından; Web ofScience (WoS) bünyesindeki Science Citation Index Expanded (SCI-E), SocialScience Citation Index (SSCI) ve Arts and Humanities Citation Index (A&HCI)veri tabanları ve Scopus bünyesinde bulunan sağlık bilimleri (health science),temel bilimler (physical science), yaşam bilimleri (life science) ile sosyal bilimler(social science) kullanılmıştır. Çalışmamızda sayısal hesaplamaların yapılarakgrafiklerin oluşturulduğu hesap tablosu programı EXCEL, bibliyometrik analizaracı olan BIB EXCEL ve ağlarla veri değerlendirme aracı olan PAJEKkullanılarak değerlendirmeler yapılmıştır.2001-2010 yılları arasında Türkiye adresli makaleler temel alınarak karşılaştırma yapıldığında, WoS ve Scopus veri tabanlarının yapılarındankaynaklanan farklılıklar bulunduğu saptanmıştır. Ayrıca her iki veri tabanındaçıkan sonuçlar değerlendirildiğinde Türkiye’nin uluslararası ortak yazarlı çalışmaoranının dünya ortalamasının altında bulunduğu tespit edilmiştir.2001-2010yılları arasında WoS ve Scopus veritabanlarında indekslenen ODTÜ ve BilkentÜniversitesi öğretim üyeleri tarafından üretilen, matematik konu başlıklımakaleler karşılaştırıldığında; her iki üniversitenin makale artış oranları arasında,ortak yazarlı çalışma oranları arasında ve üretilen uluslararası makalelerin tümmakalelere oranı arasında genelde benzerlikler olmasına karşın ayrıntılardafarklılıklar olduğu saptanmıştır. Bununla beraber atama ve yükselme kriterleri ilebirlikte yayın teşvik programlarının ortak yazarlı makalelerin artmasında etkisiolduğu tespit edilmiştir. Ayrıca ortak yazarlı makale sayısının artışında doktorayapan öğrenci ve akademik personel sayısının da etkili olduğu belirlenmiştir.Abstract In order to continue their existence in a rapidly developing world, countries have given importance to the production of knowledge along with its transmission to new fields of application. During the production of new ideas, sharing of knowledge between scientists with alternative knowledge and skills hasbeen encouraged within the modern research systems.Recently, the analysis of collaboration has been the main focus point of bibliometrical studies, where mathematical and statistical methods are used. The analyses, which belong to these studies, are obtained through the utilization of citation databases. The Institute for Scientific Information (ISI), having been a comprehensive database where bibliometrical studies could be done, continued its reputation until 1004. However, a competitive environment has been created among the databases indexing citations with the establishment of Scopus in 2004.Therefore, a need arose for revealing the profile of Turkey in both databases along with comparing the studies with co authors in the fields of social and human sciences as well as physical sciences in order to define interdisciplinary differences.In the light of this requirement, the topic of the thesis is to compare and evaluate the collaborated publications among countries, institutions and authors through the samplings of Middle East Technical University and Bilkent University in terms of studies with co authors listed under the title of mathematicsin the field of basic sciences between 2001 and 2010.In this study, Science Citation Index Expanded (SCI-E), Social Science Citation Index (SSCI) and Arts and Humanities Citation Index (A&HCI) databases from the citation databases have been used along with health sciences, physical sciences, life sciences and social sciences databases from the Scopusdatabase. The evaluations were made using EXCEL for numerical calculations and graphs, BIB EXCEL for bibliometrical analysis and PAJEK for data evaluation through networks.From the comparison of articles submitted from Turkey between 2001 and 2010, differences have been determined depending on the structures of WoS and Scopus databases. Additionally, the results obtained from both databases concluded that the percentage of articles with international co authors have foundto be below the world average. The comparison of articles in WoS and Scopus databases submitted by academicians from Middle East Technical University and Bilkent University between 2001 and 2010 under the title of mathematics displayed that despite the major similarities, there were differences between thepercentages of both universities in terms of the number of articles, the number of articles with co authors, and the percentage of international articles produced from these universities to the whole number of articles. Moreover, the number of postgraduate students and academic staff was found to be effective on the increase in the number of articles with co authors.