Okul yöneticilerinin yönetsel sorumluluklarını yerine getirirken yaşadıkları sorunlara ve sorumluluklarının hukuksal sonuçlarına ilişkin görüşleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CANER CERECİ

Danışman: YASEMİN KEPENEKCİ

Özet:

Bu çalışmada okul yöneticilerinin yönetsel sorumluluklarını yerine getirirkenyaşadıkları sorunlara, bu sorunlara ilişkin çözüm önerilerine, mevzuattankaynaklanan sorumluluklarına ek olarak sahip olmaları gerektiğini düşündükleri vemevzuattan kaynaklanmasa bile fazladan yüklenmek durumunda kaldıklarısorumluluklara ve mevzuattan kaynaklanan sorumluluklarının hukuksal sonuçlarınailişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nicel ve nitel araştırma yöntemlerineyer verilen “karma araştırma” modeli niteliğindeki araştırmanın hedef evreniniAnkara ilinde kamu okullarında görev yapan 1125 okul yöneticisi oluşturmuştur.Araştırmanın örnekleminde 295 okul yöneticisi yer almıştır. Çalışmanın nitelbölümüne, kamu kesimine bağlı tüm okul türlerinden (ilkokul, ortaokul, imam hatiportaokulu, anadolu lisesi, fen lisesi, anadolu imam hatip lisesi, mesleki ve teknikanadolu lisesi) örnek içerecek şekilde 26 okul yöneticisi katılmıştır.Örneklemi oluşturan gruplara araştırmacı tarafından hazırlanan “OkulYöneticilerinin Mevzuattan Kaynaklanan Yönetsel Sorumluluklarını YerineGetirirken Yaşadıkları Sorunları Belirleme Ölçeği” uygulanmıştır. Ölçekte ayrıca üçaçık uçlu soruya yer verilmiştir. Nicel veri toplama araçlarına ilişkin katılımcılarınverdikleri yanıtların aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır.Araştırmaya katılanların bağımsız değişkenlere göre yönetsel sorumluluklarını yerinegetirirken yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşlerini belirlemek için ilişkisizörneklemlerde Mann-Whitney U Testi ve Kruskal Wallis H testi uygulanmıştır.Araştırmanın nitel aşamasında, ölçek sonunda sorulan üç açık uçlu sorunun cevaplarıiçerik analizine tabi tutulmuştur. Ayrıca çalışma grubunda yer alan katılımcılar ilegörüşmeler yapılmış, ardından görüşme dökümleri içerik analizine tabi tutulmuştur.Bu araştırmada elde edilen sonuçlar, okul yöneticilerinin görece en fazlageliştirme etkinlikleri boyutu ile mali işler boyutu sorumluluklarını yerine getirirkensorun yaşadıklarını göstermiştir. Bunun yanında okul yöneticileri en az öğrenci işleriboyutu sorumluluklarını yerine getirirken sorun yaşamaktadır. Okul yöneticileri,sorumluluk alanlarının yeterince geniş olduğunu; ancak sorumlulukları oranındayetki sahibi olmaları gerektiğini düşünmektedir. Okul yöneticileri, geliştirmeetkinlikleri, mali işler ve fiziksel ortam işlerine yönelik sorumluluklarının,sorumluluk alanları dışında olması gerektiğini düşünmektedir. Okul yöneticileri, enfazla mali işler ve personel işleri kapsamında fazladan sorumluluk yüklenmektedir.Okul yöneticilerinin yönetsel sorumluluklarının ceza hukuku açısından en fazla adlisürece ilişkin sonuçları; medeni hukuk açısından en fazla velayet anlaşmazlıklarınailişkin sonuçları ve yönetim hukuku açısından en fazla idari soruşturma açılmasınailişkin sonuçları bulunmaktadır.AbstractThe aim of this study is to determine the problems school administratorscome across while fulfilling their administrative responsibilities, suggestions relatedto solving these problems and opinions of school administrators aboutresponsibilities which they think that they should have together with theresponsibilities based on legislation and the responbilities which are not based onlegislation but they have to fulfill and legal consequences of the responsibilities. Amixed type research design in which quantitative and qualitative method wereincluded was employed in this study. The target population of this study consisted of1125 school administrators employed in public schools in Ankara Province.Proportional stratified sampling technique was adopted to choose 295 schooladministrators to represent the population. In the qualitative stage, the study groupwas composed 26 school administrators employed in all kinds of public schools(primary school, secondary school, religious secondary school, anatolian high school,science high school, vocational religious high school, vocational high school).“Problems of School Administrators In Fulfilling AdministrativeResponsibilities Based on Legislation Scale” developed by the researcher was usedin this study. In the scale also three open-end questions were asked. Arithmetic meanand standart deviation values were calculated for the scores of the participants’opinions in the quantitative stage. To determine the difference of opinions of theparticipant problems they have while fulfilling their administrative responsibilities interms of independent variables of the study Mann-Whitney U Test of variance andKruskal Wallis H test were conducted. Content analysis was conducted of thequalitative data obtained from answers of three open-end questions in the qualitativestage. In addition, content analysis was conducted of the qualitative data obtainedfrom the interviews with the participants.The conclusions obtained in the study demonstrate that school administratorsmostly have problems in fulfilling their responsibilities about work of developmentand financial affairs. However, they have minimal problems in fulfilling theirresponsibilities about student services. School administrators states that their sphereof responsibility is sufficiently brought, provide that they don’t have enoughauthority according to their responsibilities. They state that reponsibilities aboutwork of development, financial affairs and physical surroundings must stay of theirsphere of responsibility. They are mostly undertaken more responsibilities aboutfinancial affairs and personnel affairs. Administrative responsibilities of schooladministrators have several legal consequences, the furthest judicial processoutcomes in terms of criminal law; the furthest custody disagreements outcomes interms of civil law and the furthest carrying out inquiries outcomes in terms ofadministrative law.