Evlilik çatışması ile ergenlerin problem davranışları arasındaki bağlantılarda ebeveyn-ergen ilişkisinin aracı rolü: Bir izleme çalışması / The role of parent-adolescent relationship between marital conflict and adolescents' problem behaviors: A follow-up study


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Duygu Doğancıoğlu

Danışman: AYŞEN GÜRE

Özet:

Araştırmamızın temel amacı, evlilik çatışması ile ergenlerin içe yönelim ve dışa yönelim problemleri arasındaki ilişkide anne davranışının ve anne-ergen ilişki niteliğinin aracı rolünü bir yıllık izleme çalışmasında anne bildirimine dayalı olarak incelemektedir. Çalışma, Ankara'da yaşayan 28-60 yaş aralığındaki 168 evli kadınının katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada; Kişisel Bilgi Formu, Çatışma Taktikleri Ölçeği, Ebeveyn Davranış Ölçeği-Anne Formu, Ebeveyn-Ergen İlişki Niteliği Ölçeği-Anne Formu, 4-18 Yaş Çocuk ve Gençler için Davranış Değerlendirme Ölçeği kullanılmıştır. Yapılan analizlerde, eşlerin birbirlerine gösterdikleri psikolojik saldırganlık ile ergenlerin dışa yönelim problemleri arasındaki ilişkide anne davranışın alt boyutlarından sadece annelerin uyguladığı sınırlayıcı kontrolün; eşler arasındaki karşılıklı anlaşma ile ergenlerin içe yönelim problemleri arasındaki ilişkide anne-ergen ilişki niteliğinin alt boyutlarından sadece olumsuz anne-ergen ilişki niteliğinin tam aracı rolü gösterilmiştir. Ayrıca karşılıklı anlaşmanın sınırlayıcı kontrolü, sınırlayıcı kontrolün içe yönelim problemlerini; demokratik kontrol ile olumsuz anne-ergen ilişki niteliğinin ise ergenlerin dışa yönelim problemlerini anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Çalışmanın sonuçlarının ilgili alanyazına, Türkiye örnekleminde evlilik çatışması ile ergenlerin problem davranışları arasındaki bağlantıda iki farklı modelde sınanan anneergen ilişkisinin aracı rolüne dair farklı sonuçlar ortaya koyması açısından önemli katkılar sağladığı düşünülmektedir.