In Vitro elde edilen sığır blastosistlerinde blastosist sıvısından genomik DNA izolasyonu


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Klinik Bilimler, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ARZU ESEN GÖBEKÇİ

Danışman: Mustafa Kaymaz

Özet:

Bu tez çalışmasında in vitro koşullarda üretilen sığır blastosistlerine iç hücre kümesi ve trofektoderm biyopsisi ile blastosist sıvı aspirasyonu yapılmış, elde edilen biyopsi örneklerine yapılan genetik analizlerin sonuçları karşılaştırılarak blastosist sıvısındaki genomik deoksiribonükleik asit (gDNA) varlığının araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada defined medyum (Grup I) ve undefined medyum (Grup II) olmak üzere iki farklı kültür solüsyonu kullanılmış ve blastosist elde etme yüzdesi ile biyopsi örneklerine yapılan genetik analizlerin sonuçlarının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada Ankara ve Konya illerinde bulunan mezbahalardan toplanan ovaryumlar (Grup I, n: 30; Grup II, n: 54) kullanıldı. Defined medyum (Grup I, n:112) ile elde edilen oositler in vitro maturasyon, in vitro fertilizasyon ve in vitro embriyo kültürüne alındı. In vitro kültürün 7.-9. günü Kalite kodu I olan expanded blastosistlere (Grup I, n:29) sırasıyla blastosist sıvı aspirasyonu, trofektoderm biyopsisi ve iç hücre kümesi biyopsisi (Grup I, n:20) mikromanipülatör ile yapıldı. Undefined medyum (Grup I, n:226) ile elde edilen oositler in vitro maturasyon, in vitro fertilizasyon ve in vitro embriyo kültürüne alındı. In vitro kültürün 7.-9. günü Kalite kodu I olan expanded blastosistlere (Grup II, n:70) sırasıyla blastosist sıvı aspirasyonu, trofektoderm biyopsisi ve iç hücre kümesi biyopsisi (Grup II, n:20) mikromanipülatör ile yapıldı. Blastosist elde etme yüzdesi; Grup I (%25,89) ve Grup II (%30,97) olarak bulundu. Biyopsi örneklerinden elde edilen deoksiribonükleik asit (DNA) kalitesi DNA zenginleştirme işlemi sonrası nanodrop konsantrasyon ölçümü ile belirlendi. Nanodrop ölçümler karşılaştırıldığında gruplar arasında fark bulunamadı. Embriyoların elde edildiği sığırlara ait uterus dokularından (Grup I, n:10; Grup II, n:16) örnekler alındı ve DNA izolasyonu yapıldı. DNA zenginleştirme ve DNA izolasyonu işlemi sonrası Grup I ve uterus doku örnekleri ile Grup II ve uterus doku örnekleri 19 primer içeren kısa tandem tekrar dizileri analizine alındı. Bu analiz ile anneden aktarılan allel genlerin varlığı araştırıldı. Grup I ve Grup II iç hücre kümesi ve trofektoderm biyopsilerinde anne ile uyum bulunurken, blastosist sıvısında Grup II'de bir örnekte iki primer belirlendi diğer örneklerde anne ile uyum belirlenemedi. Bu çalışmada, blastosist sıvısının miktarının azlığı nedeniyle tüm genom amplifikasyonunda yeterli DNA edilemeyeceği ve daha farklı analiz yöntemleri ile çalışmaların yapılması gerektiği kanısına varıldı.