Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fulya KAYA
Danışman: Şennur KIŞLAK
Özet:Bu çalışmada çocukluk döneminde maruz kalınan istismar, yetişkinlik dönemindeki olumsuz kişilerarası ilişki tarzları ve erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Aynı zamanda bu çalışma ile erken dönem uyum bozucu şemaların, çocukluk döneminde maruz kalınan istismar ile yetişkinlik dönemindeki olumsuz kişilerarası ilişki tarzları arasındaki olası ilişkideki rolünün ne olduğu araştırılmıştır. Yaşları 20 ile 48 arasında olan toplam 300 kişi araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Bu örnekleme kartopu örnekleme yöntemiyle ulaşılmıştır. Araştırmada katılımcıların 18 yaşından önceki örselenme yaşantıları, şimdiki erken dönem uyum bozucu şemaları ve kişilerarası ilişki tarzları değerlendirilmiştir. Bu amaçla Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları Ölçeği (ÇÖYÖ), Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3), Kişilerarası Tarz Ölçeği (KTÖ) ve demografik bilgi anketi kullanılmıştır. Araştırmada ileri sürülen tüm hipotezler elde edilen bulgular tarafından desteklenmiştir. Araştırma bulguları, erkek katılımcıların kadınlara oranla daha fazla çocukluk dönemi istismar öyküsü olduğunu, daha fazla erken dönem uyum bozucu şemaya ve olumsuz kişilerarası ilişki tarzlarına sahip olduğunu ortaya çıkarmıştır. İstismar düzeyi yüksek grubun istismar düzeyi düşük gruba göre, daha fazla erken dönem uyum bozucu şemaya sahip oldukları ve olumsuz kişilerarası ilişki tarzlarını daha fazla sergiledikleri tespit edilmiştir. Ayrıca kişilerarası ilişki tarzlarının çocukluk istismarı tarafından yordandığı ve erken dönem uyum bozucu şemaların bu ilişkiye aracılık ettiği bulunmuştur. Bu araştırma erişkin kişilerarası ilişki tarzlarını açıklamada gelişimsel bir model oluşturmanın önünü açacak niteliktedir.Abstract In this study, relations between the abuse experienced in childhood, negative interpersonal relation styles in adulthood and early maladaptive schemas were examined. Moreover, this study seeks to research the role of early maladaptive schemas in the potential relation between the abuse experienced in childhood and negative interpersonal relation styles in adulthood. The sample of the research consists of totally 300 individuals whose ages are ranging between 20 and 48. In the research, the participants? abuse experiences before the age of 18, their current early maladaptive schemas and interpersonal relation styles were assessed. To that end, Childhood Trauma Questionnaire, Young Schema Questionnaire-Short Form-3, Interpersonal Style Questionnaire and personal information questionnaire were employed. All hypothesis put forth in the research were supported by the findings obtained. Results revealed that male participants have relatively more childhood abuse history, early maladaptive schemas and negative interpersonal relation styles than female participants have. It was determined that the group with a higher level of abuse has more early maladaptive schemas and exhibit more negative interpersonal relation styles than the group with a lower level of abuse. In addition, it was found that the interpersonal relation styles are predicted by childhood abuse and that early maladaptive schemas mediate this relation. This research is capable of paving the way for constructing a developmental model in explaining adult interpersonal relation styles.