Televizyonda yayınlanan çizgi filmlerde kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYŞEGÜL KARACA ATİK

Danışman: SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ

Özet:

Bu araştırma, hem yerli hem de yabancı yapım çizgi filmlerde kişilerarası problemlerin ne derece yer aldığının ve nasıl ele alındığının saptanması amacıyla yürütülmüştür. Bu çalışma, nitel bir çalışma olup araştırmada içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada TRTÇocuk kanalında düzenli olarak yayınlanan ve oldukça popüler olan Rafadan Tayfa isimli yayın yerli yapım çizgi film olarak; Heidi isimli yapım ise yabancı yapım çizgi film olarak ele alınmıştır. Araştırmanın çalışma grubuna her iki çizgi filmin internet üzerinden ulaşılabilen 10'ar bölümü seçilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak Ozan-Demir'in (2009) çalışmasında kullandığı kodlama formuna benzer nitelikle bir kodlama formu oluşturulmuştur. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmış olup frekans ve yüzde dağılımlarından yararlanılmıştır. Araştırma neticesinde; her iki yapım toplamında incelenen 20 bölümün 16'sında kişilerarası problemlere rastlanmış olup bu 16 bölüm içerisinde ise toplam 46 ayrı kişilerarası problemin yaşandığı görülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre; çizgi filmlerde tespit edilen kişilerarası problemlerin en çok psikolojik gereksinimlerden kaynaklandığı, ağırlıklı olarak 2 kişi arasında yaşandığı ve taraflara destek olan kişilerin olmadığı, %34.8 oranıyla en çok diğer kategorisinde yer alan yöntemlerle ardından ise %32.6 oranı ile güç kullanma yöntemiyle çözüldüğü ve daha çok kazan-kaybet ile sonuçlandığı görülmüştür. Araştırma sonucunda, Heidi isimli çizgi filmde Rafadan Tayfa isimli yapıma göre daha fazla sayıda kişilerarası problemin yaşandığı tespit edilmiştir. Rafadan Tayfa'da tespit edilen kişilerarası problemlerin en çok "kıt kaynaklar"dan, Heidi'deki problemlerin ise "karşılanmayan psikolojik gereksinimler"den kaynaklandığı görülmüştür. Problemlerin çözüm yöntemleri açısından, Rafadan Tayfa'daki problemlerin ağırlıklı olarak "güç kullanma" yöntemiyle, Heidi'deki problemlerin ise "diğer/belirsiz" kategorisinde yer alan durumlarla (üçüncü kişi müdahalesi gibi) çözümlendiği tespit edilmiştir. Ayrıca araştırma sonucunda; Rafadan Tayfa'daki problemlerin ağırlıklı olarak kaybet-kaybet, Heidi'deki problemlerin ise genellikle kazan-kaybet ile sonuçlandığına ulaşılmıştır. This research has been conducted in order to determine the extent to which interpersonal problems are involved and how they are handled in both domestic and foreign cartoons. The study is a qualitative study and content analysis is used in the research. In this study "Rafadan Tayfa" is selected as domestic cartoon and Heidi is selected as foreign cartoon, both of which are regularly telecasted in the TRTÇocuk channel and are very popular. The study group of the research consists of 10 episodes from each animated cartoon which are accessible on web. As data collection tool of the study, the researcher has used a coding form which is similar to the one Ozan-Demir (2009) used in her own study. In the analysis of the collected data, content analysis method has been used and the researcher has made use of frequency and percentage distributions. As a result of the study; it has been identified 16 interpersonal problems in 20 episodes in both productions and 46 different interpersonal problems in these 16 episodes. According to the results of the study; it is shown that the interpersonal problems, identified in the cartoons, are mostly derived from psychological needs, are mainly between two people, are mostly solved by using methods stated in other category at the ratio of 34.8%, followed by "using force" method with 32.6% and are mostly resulted in win-lose situation. In Heidi, it has been found that there are more interpersonal problems than Rafadan Tayfa. The results show that the interpersonal problems identified in Rafadan Tayfa is mostly caused by "scarce resources" and the problems in Heidi is generally caused by "unmet psychological needs". Regarding the solution methods of the interpersonal problems, it has been found that the problems in Rafadan Tayfa are mainly solved by the "using force" method and the problems in Heidi are mainly solved with the situations in the "other / uncertain" category (such as third person intervention). In addition, the results of the study reveal that the problems in Rafadan Tayfa mainly result in "lose-lose" situation, while the problems in Heidi usually result in "win-lose" situation.