Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FİLİZ SARIKAYA PEKACAR
Danışman: REYHAN ÇOLAK
Özet:Ankilozan spondilit (AS), patogenezinde bir çok genetik, immunolojik ve çevresel faktörün birlikte rol oynadığı inflamatuvar bir hastalıktır. Genetik faktörler arasında en büyük pay HLA -B27’nindir. Genom çapında ilişkilendirme çalışmaları sonucu AS ile ilgili bir çok gen bulunmuş MHC dışı genlerin hastalığın gelişiminde rol oynadığı düşünülmüştür. Bu tez çalışmasında HLA-B27, MEFV gen mutasyonları, IL12B, IL23R ve ERAP1 gen polimorfizmleri ile ülkemizdeki AS hastaları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. 100 AS hastası ve 100 sağlıklı kontrol grubunda , alele özgü polimeraz zincir reaksiyonuyla; en sık gözlenen 12 MEFV gen mutasyonu, revers hibridizasyon tekniği ile; IL12B ( rs3213120), IL23R (rs11209026) ve ERAP1 (rs30187) gen polimorfizmleri ise PCR-RFLP ve DNA dizi analiz teknikleri ile analiz edilmiştir. Hastalığın aktivitesi BASDAI (Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index) ve BASFI (Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index) skorlamasıyla analiz edilmiştir. Bu çalışmayla HLA-B27 ve AS arasındaki kuvvetli ilişki tekrar doğrulanmıştır. (p<0.001, OR:29.6, %95 CI:12.3-71.1). Hastalığın üveit bulgusu ile HLA-B27 pozitif olan AS hastaları arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişki saptanmıştır (p=0.004). MEFV gen mutasyon sıklığının AS hastalarında (%40) kontrol grubuna (%22) göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. (p=0.006, OR:2.5, %95 CI:1.3-4.4). ERAP1 genindeki rs30187 polimorfizmi incelendiğinde AS hastalarında CT genotipinin, CC ve TT genotiplerine göre daha sık görüldüğü belirlenmiştir (OR:2.1, %95 CI:1.2-3.7). Ayrıca C alelini taşıyan AS hastalarında riskin 1.9 kat arttığı tespit edilmiştir (%95 Cl:1.06-3.3). IL12B (rs3213120) ve IL23R (rs11209026) polimorfizmleri incelendiğinde hastalık ile aralarında herhangi bir ilişki görülmemiştir (p>0.05).Bu çalışma sonucu HLA-B27, MEFV gen mutasyonları ve ERAP1 (rs30187) polimorfizminin AS için genetik yatkınlık genleri olabileceği düşünülmüştür.AbstractAnkylosing Spondylitis is a disease in which genetic, immunologic and environmental factors have a role together in its pathogenesis. HLA-B27 has the major part among them. There have been found a lot of genes associated with AS in result of genome wide association studies and it has been thought that non-MHC genes have a role in the pathogenesis of the disease. There have been an analysis of HLA-B27 with the allele specific chain reaction among 100 AS patients and 100 healthy control group, an analysis of the most common 12 MEFV gene mutations with the reverse hybridisation technique and an analysis of IL12B (rs3213120), IL23R (rs11209026) and ERAP1 (rs30187) gene polymorphisms with the PCR -RFLP and DNA sequencing techniques. Bath Ankylosing Spondylitis Disease Activity Index (BASDAI) and Bath Ankylosing Spondylitis Functional Index (BASFI) scores were calculated. It is confirmed ones again that HLA-B27 was strongly associated with AS (69% vs 7% in controls) (p<0.001, OR:29.6, %95 CI:12.3-71.1). It was found an association between uveitis and HLA-B27 positivity in AS patients (p=0.004). It was determined that The MEFV mutations were significantly frequent in AS patients (40%) compared with healthy controls (22%) ( p=0.006, OR: 2.56, 95% CI: 1.3-4.4). It has been detected that CT genotype has seen more often rather than the CC and TT genotypes in AS patients when the rs30187 polymorphism in the ERAP1 gene analysed. However, it was confirmed, in patients with AS carrying the C allele increased the risk 1.9 times (95% Cl: 1.1-3.3). No association could be found with the disease when IL12B and IL23R polimorphisms have been analysed (p>0.05). This study showed that HLA-B27, MEFV mutations and ERAP1 (rs30187) polymorphism may be AS genetic susceptibility genes.