Sıvı-sıvı ekstraksiyonu ile metal iyonlarının önderiştirilmesinde fenol-amin tipindeki üç ve dört dişli ligandların verimliliklerinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2008

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: DEMET ÇADIROĞLU

Danışman: MUSTAFA TAŞTEKİN

Özet:

Çalışmada amaç dört dişli bir şelatlaştırıcı içeren bir çözelti kullanarak, metal iyonları içeren sulu çözeltilerde alevli atomik absorpsiyon yöntemine uygun önderiştirme yapabilmektir. Koordinasyon kimyasında önemli bir ligand sınıfı olan ONO ve ONNO tipindeki üç ve dört dişli schiff bazları indirgenerek fenol-amin tipindeki ligandlara dönüştürüldü ve bu ligandların analitik amaçlı olarak önderiştirme çalışmalarında kullanabilirliği Ni(II) ve Mn(II) iyonları için araştırıldı. Önderiştirmenin pH’a bağımlılığı, ligandların derişimi, girişim yapan bazı metal iyonlarının etkileri incelendi. Sonuçlar gösteriyor ki Ni(II) iyonu için en uygun ligandlar Bis-N,N’-(2-hidroksibenzil)1,2-etilendiamin ve Bis-N,N’-(2-hidroksibenzil)1,3-propandiamin’dir ve pH 9,5’da zenginleştirme oranları sırasıyla % 102,5±5,5 ve % 97,1±5,2’dir. Mn(II) iyonları için ise Bis-N,N’-(2-hidroksibenzil)1,3-propandiamin ligandı ile pH 10’da en yüksek % 92,8±5,5 zenginleştirme yapıldı. Bu tür fenol-amin ligandlarının, Mn(II) iyonlarının önderiştirmesinde uygun olduğu ayrıca kompleksleri çok benzer olan Cu(II) ve Ni(II) iyonlarının seçici önderiştirmesi için oldukça uygun olduğu sonucuna varıldı. Çünkü Bis-N,N’-(2-hidroksibenzil)1,2-etilendiamin ve Bis-N,N’-(2-hidroksibenzil)1,3-propandiamin ligandları kullanılmasıyla pH 9,5’da Cu(II) iyonları için gerikazanım değerleri sırasıyla %0,0 ve %0,0 (tayin edilememiştir) olarak bulunmuştur.