Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Leyla Elmas KILINÇARSLAN
Danışman: A. NALBANTOĞLU
Özet:Ev tozu akarlarının dışkıları insanlarda, özelikle de çocuklarda ciddi boyutlarda alerjik reaksiyonlara neden olmaktadır. Bununla ilgili olarak bu çalışma ev tozlarının içerdiği akarların türlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ayrıca Kayseri ilinde konu ile ilgili yapılan ilk çalışma niteliğini de taşımaktadır. Bunun için Kayseri ilinde akarların faunistik çalışma mevsimlerine uygun şekilde Kasım 2010 ile Ocak, Mart, Mayıs ve Temmuz 2011 tarihlerini kapsayan aylarda Hacılar, Hisarcık, Kocasinan, Melikgazi ve Talas ilçelerine gidilmiştir. Her gidişte 20 farklı evden ev tozu toplanmıştır. Çalışma 25'i çok katlı (apartman dairesi), 75'i tek katlı (gecekondu) olmak üzere toplam 100 evde gerçekleştirilmiştir.Ev tozu örnekleri laboratuvara getirildikten sonra her örnek doymuş tuzlu suda yüzdürme, laktik asitte çöktürme ve Berlese metoduna göre toz akarı yönünden incelenmiş ve en fazla akar laktik asit çöktürme yöntemiyle (%89) elde edilmiştir.Sosyal ve yapısal bakımından farklı yerleşim yerlerinden 25 çok katlı apartman dairesinin 2'sinde (% 10), 75 tek katlı gecekondu evin 18'inde (%24) akar tespit edilmiştir. Ev tozlarında Dermatophagoides pteronyssinus, Acarus siro türleri ile Tyrophagus sp., Blomia sp., Glycyphagus sp., Epilohmania sp., Tarsonemus sp., Cheyletus sp. soylarına ait teşhis edilemeyen türler ve Cryptostigmata, Mesostigmata ile Astigmata dizilerine ait yine teşhis edilemeyen türler saptanmıştır. Çalışmada en fazla Tarsonemus sp., Blomia sp. ve Acarus siro türü depo akarları; en az D.pteronyssinus türü ile Tyrophagus sp. ve Cheyletus sp. ev tozu akarları tespit edilmiştir. Aylara göre en az Mart (%10) ayında, en fazla Temmuz (%50) ayında akar yoğunluğu saptanmıştır.Yapılan anket değerlendirmesi sonucunda evlerin havalandırılma sıklıkları, antika eşya olup olmaması ve sigara kullanımıyla akar tespiti arasında ilgi kurulamamış, ancak evin temizleme sıklığının az olması ve evlerde evcil hayvan veya bahçe hayvanı bulunması ile akar varlığı arasında doğru orantı olabileceği gözlenmiştir.Sonuç olarak Kayseri ilinde ilk defa yapılan bu çalışma ile ev tozunda akar tespitinde en uygun metodun laktik asit çöktürme olduğu; Akarların apartman dairelerine göre gecekondularda daha yaygın bulunduğu; Mayıs ve Temmuz ayında akarların daha yoğun bulunduğu; Akarların daha çok depo akarları (Acarus siro, Tyrophagus sp., Blomia sp., Glycyphagus sp., Epilohmania sp., Tarsonemus sp., Cheyletus sp.) olduğu anlaşılmıştır.AbstractFeces of mites lead to serious allergic reactions in humans particularly in children. Compatible with this, our study is based upon the determination of types of mites in home dusts. In addition, this study is the first to be conducted in Kayseri on the subject matter. For this, in November 2010, January, March, May, and July 2011 we have arrived at Hacılar, Hisarcık, Kocasinan, Melikgazi as well as Talas districts by considering the seasonal suitability for a faunistic study. In all our visits different dust samples have been acquired from 20. Our study has included 25 multi floored (apartment flat), 75 single floored (shanty house) in total 100 houses.Following the collection of the mites in the laboratory, all specimens have been subject to flotation in salt saturated water, sedimentation in lactic acid as well as Berlese Method and lactic acid method has provided most mites (89%). In 2 of 25 multi floored apartment flats (10%) and 18 of 75 shanty houses (24%) with social and structural difference, mites have been detected. In the home dusts Dermatophagoides pteronyssinus, Acarus siro types as well as Tyrophagus sp., Blomia sp., Glycyphagus sp., Epilohmania sp., Tarsonemus sp, Cheyletus sp. Strains and other unspecified types and unspecified types of Cryptostigmata, Mesostigmata and Astigmata have been detected. While the most frequently detected mite types include Tarsonemus sp., Blomia sp. and Acarus siro the least frequently types include those D.pteronyssinus Tyrophagus sp. as well as Cheyletus sp. Upon the comparison in months, the frequency of mite has been detected in March at least (10%) and in July (50%) at most.In the end of the questionnaire evaluation, ventilation frequencies at home, antique furniture and smoking status have not established a relationship with determination of mites, however it has been concluded that the frequency of house cleaning, and pet-growing at home, or garden animal existence have affected that relation in a direct proportion.Consequentially it has been revealed in this study which is the first to be held in Kayseri for the mites, the most appropriate method for detection of mites is lactic acid sedimentation and that it is more common in shanty houses when compared to those apartment flats, and mostly seen in May and July months, and those store mites (such as Acarus siro, Tyrophagus sp., Blomia sp., Glycyphagus sp., Epilohmania sp., Tarsonemus sp., Cheyletus sp.) are more detected