Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 1999
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ali KAŞIKIRIK
Danışman: Mehmet PAÇACI
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Kur'an tarihi çalışmalarında, Kur'an'ın derlenme ve yazılma sürecini bizlere aktaran rivayetlerin büyük önemi vardır. Bu rivayetler bizlere, Her şeyden önce o dönemi anlamamıza büyük yarar sağlayacak, bazı fotoğraflar sunmaktadırlar; işte bu sebepten dolayı, tezimize konu edindiğimiz, İbni Ebi Davud'un Kıtabu'l - Mesâhif isimli eseri, o günden bugüne ulaşan yegâne telif olması itibariyle büyük önem taşımaktadır. Yalnız, kitap içinde bulunan bir takım çelişik rivayetlerden dolayı geleneksel görüş aleyhine bazı handikaplar içermektedir. Esasen İbni Ebi Davud'un kronolojik tertiple sunduğu bu rivayetler ve genel olarak kitabın kendisi, o dönemin tarihî şartlan da gözönüne alınarak incelendiğinde, KitabuH- Mesâhif in gerçek misyonu ortaya çıkmakta ve çelişkili gibi görünen rivayetlerin aslında bir bütünün parçaları olduğu anlaşılmaktadır. Fakat maalesef her şeyde olduğu gibi, tarihsel rivayetlere de parçacı yaklaşım günümüze dek süregelmiştir. Oysaki kitap içinden, zahiri itibariyle şüphe uyandırması muhtemel bir rivayeti seçerek tenkitlerde bulunmak yerine, o rivayetin bütün içindeki yeri düşünülseydi, belki de sorulara daha önce cevaplar bulunabilirdi. Biz Kıtabu'l - Mesâhif e mümkün mertebe bu şeklide yaklaşmaya ve onun rivayetlerinden esinlenerek bazı sonuçlara ulaşmaya çalıştık. İlk olarak Arap yazısı söylenildiğinin aksine, üzerinde ittifak edilmiş bir yazıdır, insanlar onunla, diğer insanlara meramlarını anlatabilmektedir. Ayrıca eş biçimli harflerin birbirinden ayrılmasına yarayan bazı noktalama usulleri vardır ve gerektiğinde kullanılmaktadır. 79 İkinci olarak; Kur'an'm tarihi, hâdiseleri göz önünde cereyan eden, yazılı bir tarihtir. Bu tarih, ilk müslümanların Kur'an karşısındaki tutumlarını bizlere her yönüyle aktarmaktadır. Üçüncü olarak; yedi harf ve yedi kıraat tarihî bir olgu olup belli bir dönem için kendisine izin verilmiştir. Fakat aslolan bu okuma veya okutmaların aslî, son arza uygun olan el-Kur'an'a mutabık olmayan şekillerin lahn olarak isimlendirilmesidir. Dördüncü olarak; her iki dönem Kur'an cerri'inin keyfiyetinin açıklanmasıdır ki; böylece her iki dönemde yapılmak istenilen şeyler ve ulaşılmak istenilen sonuçlar, üçüncü maddenin anlaşılmasını kolaylaştıracaktır. Bu da harf kıraat ve lahn kelimelerinin tarihî seyri içinde doğru olarak anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Çünkü vahiy Peygamber'e bir şeklide inmektedir, ancak herhangi bir faydaya matuf olarak Peygamber veya Sahabiler bazı kelime ve terkipleri kendilerine ait farklı lehçelerle okumaktadırlar. İşte bu okumalar kıraattir ve bu olgu da lahn olarak isimlendirilmektedir. Abstract The transmission Hadis in the study of the Koran's history plays an important role during the process of collection and correspondence of the Koran. According to this study, ones should understand the transmission in accordance to its specific background in order to catch the meaning and purpose w,hen it being spoken. Therefore partial understanding of Hadis often create contradictory interpretation of Hadis themselves. In this regard, Abu Daud's KitabuH-Mesahif plays an important role in the formation of Muslim's tradition. And yet, according to the critics, his Book (Kitap) contains some literal contradictions of narratious which often raise conflicts among traditional Muslims. Therefore to obtain the main point of this Book, ones should understand the Book integrally and in accordance to its chronology and social background. Unfortunately, Muslims used to approach the Hadis partially while its social background disregarded. If the literal contradiction of the Hadis in Kitabu'l-Mesahif is contextual Iy approached, we could be sure that the answers of appearing questions would be found earlier. This Thesis is trying to contextually approach KltabuH-Mesahif and to find out the reasons of the literal contradictions.