9-14 yaş grubundaki akut ve kronik hastalığı olan çocukların denetim odağı ve benlik kavramı düzeylerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÜLÜMSER GÜLTEKİN

Danışman: GÜLEN BARAN

Özet:

Bu çalışma akut ve kronik hastalığı olan dokuz-on dört yaş grubundaki çocukların denetim odağı ve benlik kavramı düzeylerini ve etkili olabilecek etmenleri belirlemek amacıyla planlanmıştır. Araştırmaya Ankara ve Hacettepe Üniversiteleri’nin çocuk kliniklerinde yatan ve polikliniğe başvuran toplam yüz elli dört çocuk alınmıştır. Araştırmada “Genel Bilgi Formu” , “Piers-Harris Çocuklar İçin Benlik Kavramı Ölçeği” ve “Nowicki-Strickland Denetim Odağı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Çift Yönlü Varyans Analizi,Tek Yönlü Varyans Analizi, Duncan Testi ve Korelasyon Katsayısı Önemlilik Testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda akut ve kronik hastalığa sahip olan çocukların denetim odakları arasında farklılık olduğu, kronik hastalığa sahip çocukların daha dıştan denetimli oldukları saptanmıştır. Çocuğun yaşının, anne-babanın öğrenim düzeyi ve yaşının denetim odağına, çocuğun yaşı, annenin yaşı, ailenin gelirinin ise, benlik kavramına ilişkin puanlarda farklılık yarattığı bulunmuştur. Ayrıca kronik hastalığı olan çocuklarda hastalığın tanısı, çocuğun daha önce hastanede yatma süresi ve hastalığını bilme durumu denetim odağı puanlarında, çocuğun yattığı servis,hastalığın tanısı, tedavi görme süresi,hastanede yatma süresi ve hastalığını bilme durumu benlik kavramı puanlarında farklılığa neden olmuştur.Araştırma sonucunda denetim odağı ile benlik kavramı arasında negatif yönde bir korelasyon olduğu, başka bir deyişle içten denetim arttıkça,benlik kavramında olumluluğun da arttığı saptanmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar doğrultusunda öneriler getirilmiştir.