Ankara'nın zihinsel haritası

---

Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEL KARACAGİL

Danışman: MERYEM BULUT

Özet:

Bu çalışmanın amacı, öznelerin zihinsel haritalamaları ile mekâna ve kente dair oluşturmuş olduğu kategorileştirmelerde rol oynayan örüntüleri ortaya çıkartmak ve algılama mekanizmasını deşifre ederek, insan davranışlarındaki ilişkileri anlamaktır. Bu açıklamalar neticesinde çalışmanın temel sorunsalı; insanın anlamlandırma mekanizmasını deşifre etmek, Ankara’nın zihinsel haritasını oluşturmada kullanılan kentsel bileşenleri ortaya çıkarmak ve Ankara’nın zihinsel haritasını oluşturarak bu haritadaki sınırları gizli olan mekânsal kategorileri deşifre etmektir. Bu sorunsal doğrultusunda Ankara’nın Zihinsel Haritası’nı ortaya çıkarmak için Çalışmada, sahaya dayalı yüz yüze derinlemesine görüşme tekniği kullanışmıştır. Bu görüşmeler, çalışmanın sorunsalı doğrultusunda yarı yapılandırılmış soruların eşliğinde sürdürülmüştür. Ön araştırma için yapılan anket; kartopu örneklem yöntemi ile Ankara’da yaşayan on sekiz yaş üstü kişiler ile yapılmıştır. Yapılan bu anketler sonucunda derinlemesine görüşme tekniği için temel sorular oluşturulmuştur. Ayrıca anketlerin sonuçlarına göre Ankara’nın Zihinsel Haritası ve insanın anlam mekanizmasının deşifresine yardımcı olacak, fotoğraf çözümleme tekniği için görüşmecilere gösterilecek fotoğraflar belirlenmiştir. Bu çalışmada, insanın anlamlandırma mekanizmasının çalışma modeli deşifre edilmiş; tarihi mekanlar ve noktalar, kamusal mekanlar ve alanlar, bölgeler/yerler, yollar, cazibe noktaları Ankara’nın Zihinsel Haritası’nda kullanılan kentsel bileşenler olarak tespit edilmiştir. Bu bulgular doğrultusunda Ankara’nın Zihin Haritası modeli ortaya çıkartılmıştır.