Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖNÜL MUTLU
Danışman: UĞUR DOĞAN
Özet:Bu çalışmada, fosil diyatom kaydı kullanılarak Kayseri çevresinde yaklaşık son 2000 yıldaki paleoortam değişimlerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Engir Gölü'nün en uygun lokasyonundan alınmış olan 451 cm uzunluğundaki sediman karotundan, 4 cm çözünürlükte (~19 yıl aralıklı olarak) 109 adet alt örnek elde edilerek 169 diyatom türü tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, GÖ ~1560-1085 / MS ~390-865 yılları arası, Engir Gölü çevresinde insan etkisinin yoğunlaştığı bir dönem olmuştur. Bu dönemde Engir Gölü, aşırı besin girdisine bağlı olarak yüksek alkali koşullara maruz kalmıştır. Ayrıca ortamda acı su türleriyle birlikte gelişen epifitik taksonlarda artışlar meydana gelmiştir. Engir Gölü çevresinde GÖ ~1060-725 / MS ~890-1225 yılları arası Orta Çağ Sıcak Evresi'ne karşılık geldiği belirlenmiştir. Özellikle bu dönemin sonlarında planktonik taksonlarda bir artış meydana gelmiş ve su seviyesinde yükselmeler kaydedilmiştir. Orta Çağ Sıcak Evresi'nin son evresi boyunca, Engir Gölü çevresinde görece sıcak-nemli bir iklim yaşanmıştır. Bununla birlikte, Orta Çağ Sıcak Evresi'nin başlangıç yıllarında, GÖ ~970 – 885 / MS ~980- 1065 yılları arasında, görece kurak bir evre yaşanmıştır. Bu evre, dünyada güneş lekelerinde bir azalmanın meydana geldiği Oort Minimumu ile örtüşmüştür. Engir Gölü çevresinde Küçük Buzul Çağı'nın etkileri GÖ ~605-260 / MS ~1345-1690 yılları arasında yaşanmıştır. Bu yıllar arasında Kayseri çevresinde Küçük Buzul Çağı'nın üç ayrı şiddetli soğuk-kurak evresinin etkisi görülmüştür. Bunlar, GÖ ~605-575 / MS ~1345-1375 yılları arası Wolf Minimumu, GÖ ~470-430 / MS ~1480-1520 yılları arası Spörer Minimumu ve GÖ ~335-260 / MS ~1615-1690 yılları arasına karşılık gelen Maunder Minimumu'dur. Bu evreler arasında da görece nemli geçen evreler yaşanmıştır. Küçük Buzul Çağı'ndan sonra Kayseri çevresinde ısınma evresine geçilmiştir. Özellikle GÖ ~60 / MS ~1890 yılından sonra Engir Gölü'nün yakın çevresinde kurulmaya başlayan endüstri faaliyetlerine bağlı olarak gölde kirlilik artmış ve artan besin girdileriyle birlikte göl ortamında sucul bitkiler gelişmeye başlamış ve göl zamanla sığlaşmıştır. In this study, it is aimed to reveal the changes in the paleoenvironment around Kayseri in the last 2000 years by using the fossil diatom record. From the 451 cm long sediment core taken from the most suitable location of Engir Lake, 109 sub-samples at 4 cm resolution (~ 19 years) were obtained and 169 diatom species were determined. As a result of the study, between the years of ~1560-1085 BP / AD ~ 390-865, there was a period when human influence around the Engir Lake was intense. During this period, Engir Lake was exposed to high alkaline conditions due to excessive nutrient input. In addition, there has been an increase in epiphytic taxa developing with brackish water species in the environment. It has been determined that it corresponds to the Medieval Warm Period around Lake Engir between the years of ~1060-725 BP / AD ~ 890-1225. Especially at the end of this period, there was an increase in planktonic taxa and increases in water level were recorded. During the last phase of the Medieval Warm Period, a relatively warm-wet climate was experienced around Lake Engir. However, during the beginning years of the Medieval Warm Period, a relatively dry phase was experienced between ~970- 885 BP / AD ~980- 1065. This phase coincided with the Oort Minimum where a reduction in sunspots occurred around the world. The effects of the Little Ice Age around Lake Engir were experienced between the years of ~605-260 BP / AD ~1345-1690. Between these years, the effects of three severe cold-dry phases of the Little Ice Age were observed around Kayseri. These are the Wolf Minimum between of ~605-575 BP / AD ~1345-1375, the Spörer Minimum between of ~470-430 BP / AD ~1480-1520 and the Maunder which corresponds to the years ~335-260 BP / AD ~1615-1690. Relatively wet phases were also experienced between these phases. After the Little Ice Age, the warming phase started around Kayseri. Especially after ~60 BP / AD ~1890, due to the industrial activities that started to be established in the vicinity of Lake Engir, pollution in the lake increased and aquatic plants started to develop in the lake environment with increasing nutrient inputs and the lake became shallow in time.