Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2017
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: AKHMAD MUGHZİ ABDILLAH
Danışman: ESRA GÖZELER
Özet:Muḳātil b. Suleymān, tefsir geleneğinde önemli tefsir âlimlerinden biridir. Muḳātil b. Suleymān'ın Tefsīru Muḳātil b. Suleymān ya da Tefsīr-i Kebīr başlıklı tefsirinin tamamı günümüze kadar ulaşan ilk tefsirdir. İsnad ilmini önemsememesi ve İsrāiliyyāt rivâyetlerinden nakletmesi sebebiyle bazı eleştirilere maruz kalmıştır. Çalışmamız Muḳātil b. Suleymān'ın tefsirinde yer alan İsrāiliyyāt bilgilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma, kaynak inceleme (tahlil) yöntemine dayalı olarak betimleyici bir araştırmadır. Tezimiz Muḳātil b. Suleymān'ın'ın tefsirinde kullandığı İsrāiliyyāt bilgilerinin maksatlarını anlamayı hedeflemektedir. Bu nedenle âyetelerin nuzül ortamı dikkate alınarak İsrāiliyyāt bilgilerini incelemektedir. Çalışmamızda nuzül sırasına göre, sûrelerde bulunan İsrāiliyyāt bilgileri değerlendirilmek amacıyla Thoedor Nöldeke'nin (1836-1930) kronolojik sure tertibi kullanılmıştır. Bu konuya ilişkin Mekkī ve Medenī sûrelerde İsrāiliyyāt bilgileri incelenmiştir. Araştırmamıza göre, Mekke dönemi sûrelerinde vurucu, insan ruhunun derinliklerine etki eden, kulakları ve kalpleri sarsan bir hitap tarzı hakimdir. Bu nedenle Muḳātil b. Suleymān'ın'ın tefsirindeki Mekkī sûrelerde; Kıyamet günü, ahiret konuları, geçmiş milletlere azapları, geçmiş milletlere işkenceleri, yaratılış konuları ve peygamber kıssaları ile ilgili İsrāiliyyāt bilgileri yoğun bir şekilde anlatılmıştır. Medeni surelerde tarihî, coğrafî, sosyal ve kültürel bağlamları sebebiyle Muḳātil b. Suleymān'ın'ın tefsirinde yer alan medenī sûrelerde geçmiş hukuklar, yaratılış konuları, peygamber kıssaları, geçmişteki savaşları ve ihanetleri ile ilgili pek çok İsrāiliyyāt rivâyetleri yer almıştır. Muqātil b. Sulaymān is one of the most important mufasseers in the Quranic exegesis tradition. Muqātil b. Sulaymān's work entitled Tefsīru Muqātil b. Sulaymān or Tefsīr-i Kebīr was the first intact tafsir that reach our hands. Unfortunately, due to his lack of regard in Isnad aspects and heavily narrated Isrāiliyyāt reports in his tafseer, a lot of Moslem scholars critized him. This work aimed to analyze Isrāiliyyāt found in the Muqātil b. Sulaymān's tafseer. Analitical descriptive methods were used in this research by dicussing its sources. This thesis intended to get deeper understanding about Isrāiliyyāt in the Muqātil b. Sulaymān's tafseer. In the analyze of those Isrāiliyyāt, we put emphasize on the context of the verses. In this paper, we also used Theodor Nöldeke's chronolgical list of sūras to analyze the Isrāiliyyāt narrations. In this case, Isrāiliyyāt was cllasified based on Meccan and Medinan sūras. According to this research results, Qur'anic verses that revealed in Meccan period can be characterized as to put pressure (threatening), to give great influence to human soul, and also to thrill the heart and ears of their audiences. Hence, in Muqātil b. Sulaymān's tafseer, especially on the interpretation of Meccan sūras, there are a lot of Isrāiliyyāt narrations related to the stories of doomsday, hereafter, God's punishment to earlier apostates, God's torments to earlier sinners, creatures creation by God, and Phrophets histories. On the other side, Isrāiliyyāt narrations in the interpretation of Medinan suras, which when were revealed has different historical contexts, geographical, social and cultural aspects than Meccan suras, tell about earlier people's laws, creatures creation by God, history of phrophets, and also about wars and earlier people treacheries to God.