Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLÇİN AŞIK
Danışman: SEDA GÜLSÜM GÖKMEN
Özet:Aristo'dan beri süregelen klasik sınıflandırma anlayışına karşı çıkan çalışmalarıyla Rosch Öntür Kuramının temellerini atmıştır. Bu kuram kavram oluşturma ve sınıflandırmaya dair alanyazına yeni bir soluk getirmiştir. Artısı olduğu kadar eleştirilen yanları da olan bu kuram, akademik çevrelerce hala çalışılmakta ve alanyazına katkıda bulunmaktadır. Bu kuram çerçevesinde, Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenler için hazırlanmış olan Ankara Üniversitesi TÖMER'e ait Yeni Hitit ders kitaplarındaki okuma metinlerinin kavramları belirlenen on ulam altında (yiyecek, içecek, sebze, meslek, eşya, taşıt, spor, hayvan, hastalık, suç) listelenip kavram alanlarına göre nasıl bir dağılım gösterdikleri betimlenmiş ve değerlendirilmiştir. Bu ders kitaplarında yer alan sözcüklerin ve betimlenmesi çalışmanın temel konusudur. Buna göre EŞYA ve MESLEK ulamları en çok dağılım gösteren ve sözcüksel çeşitliliğe sahip olan ulamlardır. Onu YİYECEK ulamı takip etmektedir. Alt düzey kavramlara sahip olan ulamlar kadar sahip olmayan – yeteri kadar sahip olmayan ulamlar da mevcuttur. Çalışma okuma metinleriyle sınırlı olduğu için sıklık ve dağılım göstermeyen ya da sözcüksel verisi kısıtlı olan ulamlar söz konusudur. Örneğin SEBZE ulamı oldukça az öğeye sahiptir. HASTALIK ulamlarında en sık görülen öğe Yeni Hitit 3'de görülmüştür. SUÇ ulamına ait en sık görülen öğe mevcut olmamakla beraber bu ulamdaki verilere sadece Yeni Hitit 2'de rastlanılmıştır. Yabancı dil öğreniminin başlangıcının dil ediniminin ilk evreleriyle benzer olduğu düşünüldüğünde kavram öğretiminde somut ulamların varlığı ve çeşitliliği öğrencinin sözcük öğreniminde güçlü bir kaynak olacaktır. Rosch, who has been against to the classical categorization approach since Aristotle started, laid foundations of the Prototype Theory. This theory has brought a breath of fresh air to the literature on concept formation and classification. It has criticisms as well as the pros, but has been still studied by academic circles and has contributed to the literature. Within the framework of this theory, the concepts mentioned in the reading texts of Yeni Hitit course books of Ankara University TÖMER prepared for those who learn Turkish as a foreign language, have been listed under ten certain categories (food, drink, vegetable, profession, goods, vehicles, sports, animals, diseases, crime), described how they are distributed according to the conceptual fields, and evaluated. The words and their descriptions in these course books are the main subject of the study. According to this, the categories GOOD and PROFESSION are the ones that show the most distribution and have lexical diversity. It is followed by the category FOOD. Some categories have subordinate concepts but some of them don't have at all / or enough. Since the study is limited to reading texts, the frequency and distribution of some categories are not enough or their lexical data are limited. For example, the VEGETABLE segment has very few items. The most common item in the DISEASE has been seen in Yeni Hitit 3. Although the most frequent element of the CRIME domain is not available, the data in that area was found only in Yeni Hitit 2.