Sıçanlarda safra kolesterol sekresyonunu kontrol eden ABCG5 ve ABCG8 genlerinin diosgenin ve taurodehidrokolik asit ile uyarılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2006

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ADNAN ADİL HİŞMİOĞULLARI

Danışman: TEVHİDE SEL

Özet:

Sıçanlarda safra kolesterol sekresyonunu kontrol eden ABCG5 ve ABCG8 genlerinin diosgenin ve taurodehidrokolik asit ile uyarılması Bu çalışmanın amacı; hepatosit kanalikuler membranında safra kolesterol sekresyonunu sağladıkları gösterilen ABCG5 ve ABCG8 genlerini diosgenin ve TDHC ile uyararak, bu genlere ait mRNA düzeylerindeki değişimleri ortaya koymaktır. Diosgenin ve TDHC'in safra ve kolesterol metabolizmaları üzerindeki etkilerini anlamak için total kolesterol, HDL-kolesterol, trigliserid, total bilirubin, ALP ve GGT miktarları serum, karaciğer ve safrada ölçüldü. Bir bitki sterolü olan diosgenin, safra kolesterolünde artışa neden olurken, hidrofilik bir safra asit analoğu olan TDHC ise, safradaki lipid ve lizozomal materyallerde artışa neden olur. Kontrol, diosgenin, TDHC ve diosgenin ile TDHC'nin birlikte verildiği grup olmak üzere toplam 4 grup oluşturuldu. Genlere ait mRNA düzeyleri Real-Time PCR ile biyokimyasal teşhis parametreleri ise, ticari kitler ile otoanalizörde yapıldı. Diosgenin verilen sıçanlarda; karaciğer ABCG5 geni (pâ ¤0,01), serum kolesterol (pâ ¤0,003), trigliserid (pâ ¤0,010), HDL-kolesterol (pâ ¤0,003) ve GGT (pâ ¤0,003) düzeyleri ile safra kolesterol (pâ ¤0,003), karaciğer homojenizatında trigliserid (pâ ¤0,011) ve GGT (pâ ¤0,001) düzeylerine ait ortalamalar, kontrol sıçanlarıyla karşılaştırıldıklarında istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur. Yine aynı sıçanlara ait serum trigliserid (pâ ¤0,008) ve HDL-kolesterol (pâ ¤0,008) düzeylerinin ortalamaları, diosgenin ile TDHC'nin birlikte verildiği sıçanlarla karşılaştırıldığında, istatistiksel olarak yüksek iken safra total bilirubin (pâ ¤0,032) düzeylerinin ortalaması ise, istatistiksel olarak düşük bulunmuştur. TDHC verilen sıçanlarda; karaciğer ABCG5 geni (pâ ¤0,01), serum ALP (pâ ¤0,001) ve GGT (pâ ¤0,038) düzeylerinin ortalamaları, kontrol sıçanlarıyla karşılaştırıldıklarında istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur. Buna karşılık aynı sıçanlarda, karaciğer ABCG8 geni (pâ ¤0,015) ve serum trigliserid (pâ ¤0,014) düzeylerinin ortalamaları, yine kontrol sıçanlarla karşılaştırıldığında istatistiksel olarak düşük bulunmuştur. Serum HDL-kolesterol (pâ ¤0,004) ve ALP (pâ ¤0,009), safra ALP (pâ ¤0,008) ve karaciğer homojenizatlarındaki ALP (pâ ¤0,026) düzeylerinin ortalamaları ise diosgenin ile TDHC'nin birlikte verildiği sıçanlarla karşılaştırıldıklarında istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur. Buna karşılık aynı sıçanlarda serum kolesterol (pâ ¤0,009), total bilirubin (pâ ¤0,003), trigliserid (pâ ¤0,030) ile safra kolesterol (pâ ¤0,008) ve karaciğer homojenizatlarındaki GGT (pâ ¤0,001) düzeylerinin ortalamaları, diosgenin ile TDHC'nin birlikte verildiği sıçanlarla karşılaştırıldıklarında istatistiksel olarak düşük bulunmuştur. Sonuç olarak; diosgenin ve TDHC'nin ABCG5 genini uyarmaları, istatistiksel olarak anlamlı önemli bulunurken, TDHC ise ABCG8 geninde inhibisyona neden olmuştur. Dolayısıyla bu genlerin uyarılmaları, diosgenin ve TDHC ile düzenlenerek safra kolesterol sekresyonu kontrol altına alınabilir.AbstractThe expression of ABCG5 and ABCG8 genes that control bile cholesterol secretion by diosgenin and taurodehyrocholic acid in rats. The aim of study is to induce ABCG5 and ABCG8 which are the genes, obtain biliary cholesterol secretion in hepatocyte canalicular membrane, by diosgenin and TDHC. The levels of total cholesterol, HDL-cholesterol, triglyceride, total bilirubin, ALP and GGT were determined in sera, livers and biles samples in order to indicate the effects of diosgenin and TDHC on bile and cholesterol metabolisms. Diosgenin, a plant sterol, leading an increase in biliary cholesterol and TDHC, a bile acid analogue, make an increase in lipid and lizozomal materials into bile. Four groups were formed and separated as control, diosgenin, TDHC and lastly the group, recived, diosgenin and TDHC in combination. The mRNA levels, belon to genes, were determined by Real- Time PCR, on the other hand, the biochemical diagnosis parameters were processed in autoanalyser via commercial kits. In diosgenin group (rats), the means of the level concerning ABCG5 gene of liver (pâ ¤0,01), serum cholesterol (pâ ¤0,003), triglyceride (pâ ¤0,010), HDL-cholesterol (pâ ¤0,003), GGT (pâ ¤0,003) and biliary cholesterol (pâ ¤0,003) and triglyceride (pâ ¤0,011) and GGT (pâ ¤0,001) in liver homogenisate were significantly higher than those in control group. However, in the same diosgenin group, the means of the levels, belonging to serum triglyceride (pâ ¤0,08) and HDL-cholesterol (pâ ¤0,08) were significantly higher and biliary total cholesterol (pâ ¤0,032) was significantly lower compared to the group that was received diosgenin and TDHC in combination. In TDHC group (rats), the means of the levels concerning ABCG5 gene of liver (pâ ¤0,01), serum ALP (pâ ¤0,001) and GGT (pâ ¤0,038) were significantly higher than those in control group. On the other hand, in the same TDHC group, the means of the levels, belonging to ABCG8 gene of liver (pâ ¤0,015) and serum triglyceride (pâ ¤0,014) were significantly lower compared to control group. However, the means of the leves concerning serum HDL-cholesterol (pâ ¤0,004) and ALP (pâ ¤0,009), biliary ALP (pâ ¤0,008) and ALP in liver homogenisate (pâ ¤0,026) were significantly higher than those in the group, received diosgenin and TDHC in combination. In the same TDHC group, the means of the levels, belonging to serum cholesterol (pâ ¤0,009), total bilirubin (pâ ¤0,003), triglyceride (pâ ¤0,030) and biliary cholesterol (pâ ¤0,008) and GGT (pâ ¤0,001) in liver homogenisate were significantly lower than those in the group, received diosgenin and TDHC in combination. Eventually, the induction of ABCG5 gene by diosgenin and TDHC was found statistically significant but TDHC led to an inhibition in ABCG8 gene. Therefore, biliary cholesterol secretion might be controlled by inducing these genes via diosgenin and TDHC.