Süt azı dişlerinin erken kaybı sonrasında uygulanan farklı sabit yer tutucuların karşılaştırılmalı olarak değerlendirilmesi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MİNE BOZKURT

Danışman: LEVENT ÖZER

Özet:

Çalışmamızda, süt azı dişlerin erken kaybı durumunda uygulanması gereken yer tutucu çeşitlerinden, klinikte rutin olarak kullanılan Band-Loop sabit yer tutucu ile diş hekimliği piyasasına yeni tanıtılmış olan EZ Space Maintainer direkt bonded sabit yer tutucunun farklı özelliklerinin in vivo olarak karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışma, yaşları 5 ile 10 arasında değişen, 12'si kız 18'i erkek toplam 30 çocuk hastada, 60 diş çekim boşluğu üzerinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya dahil edilen her hastanın rastgele olarak seçilen bir taraftaki çekim boşluğuna Band-Loop sabit yer tutucu , diğer taraftaki çekim boşluğuna ise EZ Space Maintainer direkt bonded sabit yer tutucu uygulanarak, 18 aylık takip süresi sonunda, ortalama ağızda kalma süreleri ve bu sürelerin, cinsiyet, yer tutucuların yerleştirildikleri çene ve yapıştırıldıkları diş gruplarına göre karşılaştırılması yapılmıştır. Aynı zamanda, uygulanan sabit yer tutucular; 3., 6., 12. ve 18. ay kontrol zamanlarında başarı oranları, çekim boşluğu mesafelerinin korunması, yapıştırıldıkları destek dişlerin bölgelere göre plak retansiyonu ve dişeti durumu, hastaların yeme-içme ve konuşma sırasındaki memnuniyeti açısından değerlendirilmiştir. Yer tutucuların yerleştirilmesinden sonraki 1 ay içerisinde, EZ Space Maintainer sabit yer tutucunun 4 çocukta bukkal sulkus hizasında yara oluşturması sebebiyle apareyler çıkarılarak hastalar çalışma dışı bırakılmış ve çalışmaya 26 hasta ile devam edilmiştir. 18 aylık takip süresi sonunda yerleştirilen sabit yer tutucuların ortalama ağızda kalma süreleri Band-Loop için 14,4 ay ve EZ Space Maintainer için 9,2 ay olarak bulunmuş ve aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,05). Ortalama ağızda kalma süreleri açısından; cinsiyet, yerleştirildikleri çene ve yapıştırıldıkları süt ve daimi diş grupları arasındaki fark, istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0,05). Band-Loop yer tutucunun başarı oranlarının, EZ Space Maintainer yer tutucunun başarı oranlarından bütün kontrol zamanlarında daha yüksek olduğu (3. ayda %88,46 ~ %80,76; 6. ayda %80,76 ~ %57,69; 12. ve 18. ayda %73,07 ~ %30,76) ve 6. ay itibariyle aralarındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,05). Her iki sabit yer tutucunun yapıştırıldığı destek dişlerin bölgelere göre plak indeksleri değerlendirildiğinde; Mezio-Bukkal (MB) bölgedeki plak indeksinde 6. ve 12. aylarda, Bukkal (B) ve Disto-Bukkal (DB) bölgelerindeki plak indeksinde 12. ayda EZ Space Maintainer (Distal Destek Diş) grubu ile Band-Loop grubu arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu gözlenmiştir (p<0,05). Destek dişlerin gingival indeksleri değerlendirildiğinde ise; gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Band-Loop sabit yer tutucunun yapıştırıldığı destek diş, bölgelere göre Plak İndeksi (MB, B, DB) ve Gingival İndeks açısından alt ve üst çeneye göre karşılaştırıldığında; MB ve B Plak İndeksi ve Gingival İndeksinde, 6. ve 12. aylardaki ve DB Plak İndeksinde 12. aydaki değerler arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı olacak şekilde yüksek bulunmuştur (p<0,05). EZ Space Maintainer sabit yer tutucunun yapıştırıldığı mezial destek dişin, bölgelere göre Plak İndeksi (MB, B, DB) ve Gingival İndeks açısından alt ve üst çeneye göre karşılaştırıldığında; MB, B ve DB Plak İndeksinde, 6. ve 12. aylardaki değerler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunduğu ve üst çenede alınan değerlerin daha yüksek çıktığı (p<0,05); Gingival İndeks değerlerinde ise, yerleştirildiği çenelere göre farklılık bulunmadığı gözlenmiştir (p>0,05). EZ Space Maintainer sabit yer tutucunun yapıştırıldığı distal destek dişin, bölgelere göre Plak İndeksi (MB, B, DB) ve Gingival İndeks açısından alt ve üst çeneye göre karşılaştırıldığında, bütün kontrol zamanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın bulunmadığı tespit edilmiştir (p>0,05). Yeme-içme ve konuşma sırasındaki hasta memnuniyeti açısından yerleştirilen sabit yer tutucular arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadığı (p>0,05); yerleştirildikleri alt ve üst çenelere göre karşılaştırıldığında da; bütün kontrol zamanlarında istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olmadığı gözlenmiştir (p>0,05). Elde edilen sonuçlara göre; Band-Loop sabit yer tutucunun uzun dönemde klinik olarak daha başarılı olduğu gözlenmiştir. Ortalama ağızda kalma süresi ve başarı oranı dışında değerlendirilen diğer parametrelerde EZ Space Maintainer direkt bonded sabit yer tutucunun da başarılı olduğu gözlenerek; kısa dönem için, özellikle karışık dişlenmenin ikinci döneminde, uygun hasta seçimine bağlı olarak klinikte kullanılabileceği kanısına varılmıştır.Abstract The aim of this study is to compare and evaluate different parameters between EZ Space Maintainer -- d irect bonded space maintainer-- and Band-Loop applied due to premature loss of primary molar in in vivo. A total of 30 children (12girls-18boys) aged 5-10 years were chosen for study, who had lost two primary molars prematurely where one primary tooth is in one quadrant. In each quadrant, EZ Space Maintainer and Band-Loop were applied. After 18 months follow-up periods, space maintainers were evaluated in terms of average survival rate, and comparison of survival rate according to gender, jaw in which space maintainers placed on, and tooth group that space maintainers were affixed. At the same time, space maintainers were evaluated in terms of success rate, prevention of existing space, plaque retention and state of gums of supporting the teeth, patient pleasure while eating-drinking and speaking at the 3th, 6th, 12th and 18th month control periods, respectively. EZ Space Maintainer caused injuries localized in buccal sulcus in 4 children one month after placing space maintainers. Children with injuries were excluded from study and the study was carried on with 26 children. Survival rate of Band-Loop was 14,4 months and for EZ Space Maintainer was 9,2 months, and the difference between survival rates of space maintainers was statistically significant (p<0,05). There was no statistical difference between average survival rate according to gender, jaw in which space maintainer was placed on, and primary or permanent tooth group that space maintainer was affixed (p>0,05). The success rates of Band-Loop were higher then success rates of EZ Space Maintainer in all control periods (at the 3th month %88,46 ~ %80,76; at the 6th month %80,76 ~ %57,69; at the 12th and 18th months %73,07 ~ %30,76) and there was a statistically significant difference at the 6th month and later control periods (p<0,05). There was statistically significant difference between EZ Space Maintainer (Distal supporting tooth) group and Band-Loop group at the 6th and 12th months for Mesio-Buccal (MB) plaque indexes and at the 12th months for Disto-Buccal (DB) plaque indexes (p<0,05). When gingival indexes of supporting teeth were compared; there was no statistically significant difference among groups (p>0,05). When compared in terms of upper and lower jaws with plaque index and gingival index for the supporting tooth on which Band-Loop space maintainer was attached, there was statistically significant difference between MB, B plaque index and gingival index at the 6th and 12th months and DB plaque index at the 12th months (p<0,05). Mesial supporting tooth which EZ Space Maintainer compared with upper and lower jaw in terms of plaque index and gingival index; there was a sitatistical difference between MB, B and DB plaque index at the 6th and 12th months (p>0,05), and the values for upper jaw were higher. According to gingival index values there is no statistical difference between upper and lower jaws (p>0,05). When plaque and gingival indexes of distal supporting tooth of EZ Space Maintainer are compared according to upper and lower jaw, there was no statistical difference observed in all control periods (p>0,05). There was no significant differences between the two space maintainers in terms of patient pleasure in eating-drinking and speaking (p>0,05). When space maintainers compared with each other according to jaw which they were placed on, there was no statistical difference between upper and lower jaw in any control period (p>0,05). According to results; Band-Loop space maintainer showed more clinical success in long term period. Parameters expect for average survival rate and success rate, EZ Space Maintainer direct bonded fixed space maintainers showed successful results. According to these findings, EZ Space Maintainer can be recomended for short term clinical use and especially in second terms of mixed dentition, depending on appropriate patient.