Geleneksel Türk gıdalarının adsorpsiyon izotermlerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2007

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURCU KOROŞ

Danışman: MEHMET ÖZKAN

Özet:

Bu çalışmada, kurutulmuş sebzelerin (domates, biber ve patlıcan), leblebi (sarı), ve mantının standart gravimetrik yöntem kullanılarak adsorpsiyon izotermleri 25°C'de ve %11 ile %90 bağıl nem aralığında belirlenmiştir. Elde edilen sorpsiyon deney sonuçlarının, kurutulmuş sebzeler için yaygın olarak kullanılan 4 eşitliğe (Linearize edilmiş B.E.T. ile doğrusal olmayan G.A.B., Oswin ve Halsey eşitlikleri) uygunluğu da araştırılmıştır. B.E.T. sınıflandırmasına göre, kurutulmuş domates ve leblebiye ilişkin adsorpsiyon izotermlerinin tipik sigmoid şekilli (S şekilli) Tip II izoterm tipine uygun olduğu saptanmıştır. Buna karşın, kurutulmuş biber ve kurutulmuş patlıcana ilişkin izotermlerin ise, J şekilli Tip III izoterm tipine uygun olduğu belirlenmiştir. Mantıya ilişkin elde edilen adsorpsiyon izoterminin ise, herhangi bir izoterm tipine uymadığı belirlenmiştir. Kurutulmuş domates, kurutulmuş biber, kurutulmuş patlıcan ve leblebiye ilişkin adsorpsiyon izotermlerine en iyi uyan modelin G.A.B. modeli olduğu belirlenmiştir. Uygulanan modeller içinde; kurutulmuş domatesin adsorpsiyon izotermlerinin G.A.B., Oswin and Halsey modelleri ile yeterli bir şekilde tanımlanabildiği, ancak en iyi modelin G.A.B. modeli olduğu saptanmıştır. Kurutulmuş biberin adsorpsiyon izotermleri de doğrusal olmayan üç model ile tanımlanmış, ancak en uygun modelin Oswin modeli olduğu belirlenmiştir. Leblebi için elde edilen adsorpsiyon verileri, en iyi G.A.B. ve Oswin modelleri ile tanımlanmıştır. Kurutulmuş patlıcanın adsorpsiyon verileri ise, en iyi G.A.B. modeli ile tanımlanmıştır. En yüksek monomoleküler su içeriği (M0), kurutulmuş domateste bulunurken, en düşük değer ise, leblebi ve kurutulmuş patlıcanda bulunmuştur. B.E.T. ve G.A.B. eşitliklerinden bulunan Mo değerleri sırasıyla; kurutulmuş domates için '9.833 g H2O/100 g KM' ve '11.839 g H2O/100 g KM,' kurutulmuş biber için '7.696 g H2O/100 g KM' ve '7.850 g H2O/100 g KM,' leblebi için '6.125 g H2O/100 g KM' ve '6.848 g H2O/100 g KM' ve kurutulmuş patlıcan için '6.487 g H2O/100 g KM' ve '6.886 g H2O/100 g KM' düzeyinde saptanmıştır.